Eerlijk is eerlijk: ’s hoogheids blazoen is niet helemaal onbesmet. Met zijn eerste onderneming, Ritzen Koeriers, kwam hij even in opspraak. Het verdienmodel was geniaal; studenten dankzij de OV-chipkaart tegen een scherp tarief bestellingen laten bezorgen. De afdracht van sociale premies door het bedrijf bleek echter niet in de haak te zijn.

Dat de prins weer onder het vergrootglas ligt, is op zich niet verwonderlijk. In Nederland is er in toenemende mate sprake van een verantwoordingscultuur. Rechters moeten zich verantwoorden voor hun vonnissen, bestuurders voor hun salarissen. Daar is niets mis mee, zolang een en ander binnen de perken blijft.

De royale aandacht die er nu is voor de prins is echter disproportioneel. Bernhard jr. zou schuldig zijn aan de dreigende onbewoonbaarheid van de Amsterdamse binnenstad. Investeringsmaatschappijen, pensioenfondsen – alle stortten ze zich de afgelopen jaren op het Amsterdamse vastgoed. Dat klopt, met als gevolg: exploderende huren, schaarste en een toenemende concentratie van huurpanden bij machtige monopolisten. Maar de prins is daar vooral zijdelings bij betrokken. Hij is een van de vier aandeelhouders van een vastgoedbedrijf dat in Amsterdam 102 appartementsrechten heeft. Een monopolist is hij dus niet en wie de problemen in de Amsterdamse binnenstad effectief wil aanpakken, moet op zoek naar een ander doelwit. De prins is niet het hoofdprobleem.

Er zijn huurders die hem een huisjesmelker vinden, maar tot op heden is noch hij, noch het beheerkantoor dat namens zijn bv zijn panden verhuurt daarvoor officieel op de vingers getikt. Scheldwoorden, zoals ”adellijke grootgraaier” doen daarom voorbarig aan.

De hamvraag is dan ook: moeten Rutte en het koningshuis hier echt mee aan de slag? Koning Willem-Alexander raakte er na een reeks stevige Kamerdebatten van doordrongen dat hij en de monarchie moeten dealen met de verantwoordingscultuur. Hij kiest een heldere gedragslijn: beter een vakantiehuis in Griekenland dan in Mozambique en af en toe koffiedrinken in een woonwagenkamp.

Prins Bernhard jr. maakt sinds de abdicatie van Beatrix echter geen aanspraak meer op de troon. Anders dan de koning hoeft hij zich aan de stemme des volks minder gelegen te laten liggen. Het goede voorbeeld geven komt in zijn geval met name neer op: netjes en volgens de regel zakendoen.

Zolang hij dat doet, is er reden om de huidige ophef vooralsnog als stemmingmakerij te beschouwen. En Amsterdam aan te sporen achter de échte pandjesprinsen aan te gaan.