Indonesische conferentie over geloofsbeleving afgesloten
Op de uitnodiging voor de conferentie over het ondervinden en het beleven van het geloof dezer dagen op Bali –een bijeenkomst voor ambtsdragers en studenten– staat een afbeelding van een wijnstok met ranken.
Bewust heeft de Indonesische commissie van voorbereiding van de theologische hogeschool Johannes Calvijn in Denpasar voor deze afbeelding gekozen. Want bevinding heeft alles te maken met vrucht dragen.
Alfrida Lembang benadrukt in haar lezing over bevinding in de opvoeding dat de christelijke leerkracht een werker in Gods wijngaard is. Hij of zij heeft persoonlijke omgang met de Heere nodig.
Zendingswerker dr. J. H. van Doleweerd gaat in op het thema ”Katholieke bevinding”. Ervaren Indonesiërs het geloof op dezelfde manier als Nederlanders? Hebben Amerikanen, Zuid-Koreanen of Chinezen eenzelfde soort bevinding als Indonesische christenen? Er zijn verschillen in kleding, voedsel, psalmberijming, Bijbelvertaling, zangtempo enzovoort. Maar wereldwijd belijden wij een heilige algemene christelijke Kerk.
De Heidelbergse Catechismus geeft houvast als het om eenheid in bevinding gaat, maar verschillen zijn er altijd geweest. We horen van de Vroege Kerk waarin Christus als Overwinnaar een voorname plaats heeft en er minder aandacht is voor Christus als Borg. Er zijn christenen die in hun beleving de nadruk leggen op het kindschap Gods. Anderen benadrukken meer de vereniging met Christus. Ook in de beleving van droefheid en blijdschap zien we verschillen. Bij de ene christen ligt beleving van zonde meer verborgen dan bij de ander. Blijdschap in de Heere wordt uitbundig geuit, maar schuld voor en God mensen geeft schaamte en de vuile was hang je toch niet buiten? Speelt cultuur hierbij ook nog een rol? Denk je vanuit persoonlijke of gemeenschappelijke verantwoordelijkheid?
Ook de beleving van twijfel en zekerheid laat verschillen zien. Christenen van een eerste generatie kunnen meestal een duidelijk keerpunt in hun leven aanwijzen. Christenen uit generatiekerken hebben dit meestal niet. In oosterse culturen, waar men kritiek slechts indirect en voorzichtig uitspreekt uit vrees de ander oneer aan te doen, blijft geloofstwijfel meer verborgen dan in de westerse cultuur waar feedback norm is. Bevinding of geloofservaring is ongetwijfeld gekleurd door afkomst en achtergrond. Toch spreken we over katholieke bevinding. Omdat God één is, zijn ook de leden van het lichaam van Christus één. Er is één licht, maar een regenboog van kleuren die verwijst naar het ene licht, Jezus Christus.
De conferentiedeelnemers stellen er vragen over. Hoe moeten we beoordelen welke kerk zuiver is of niet? Hoe moet ik mezelf onderzoeken of ik bij de ware Kerk behoor? De persoonlijk toetsing gaat voorop. Hier kan opnieuw de Heidelbergse Catechismus van dienst zijn. Ben ik een levend lidmaat van Christus?
Het antwoord bevredigt hen niet helemaal. Zijn er geen objectieve kenmerken te geven voor de kerk als instituut, luidt de vraag. Met instemming ontvangen de deelnemers de drie criteria uit de Nederlandse Geloofsbelijdenis: de zuivere prediking van het Woord, de zuivere bediening van de sacramenten naar de instelling van Christus en de toepassing van de tucht.
De slotpreek van ds. Imran Nehe gaat over Henoch die wandelt met God. „Laten we ons niet verschuilen achter de Bijbel en achter het getuigenis van anderen, maar laat ons eigen leven een open boek zijn, onder inwerking van Gods Geest. Wandel met God. Beter dodelijk bedroefd met geloof dan leven zonder geloof”, zegt de predikant.
Wat nemen wij mee uit deze ontmoeting? De veelkleurigheid van het werk van Gods Heilige Geest. In deze context had men sterk de neiging bevinding op te vatten als werkzaamheid van het geloof. Is er dan geen oog voor de bevindelijke ervaring? Die is er zeker. We vinden het terug in het centraal stellen van het werk van Christus.Het gesprek is nodig om uitdrukking te geven aan wat er in de omgang met Christus wordt beleefd.
Ds. W. Harinck is secretaris van het deputaatschap voor de zending van de Gereformeerde Gemeenten.