Hebzucht ligt op de loer op koopfestijn Zwarte Vrijdag
Black Friday. Oftewel: Zwarte Vrijdag. Een dag waarop consumenten tegen flinke kortingen producten kunnen kopen in winkels. En de toevoeging ”zwart” staat deze keer niet voor iets negatiefs, maar voor iets positiefs. Namelijk: talrijke kopers en zwarte winstcijfers voor de verkopers.
Black Friday is een Amerikaans fenomeen. Na de massaal gevierde Thanksgiving Day op de vierde donderdag in november begint voor de Amerikanen op de vrijdag na deze dag de feestdagenperiode. En die start met een dag waarop winkels hun producten massaal afprijzen. Met een complete koopgekte tot gevolg.
Het klinkt Amerikaans en het is Amerikaans. Maar in een tijd waarin de wereld door internet gekrompen is tot een dorp, blijven dit soort dagen niet meer beperkt tot de Verenigde Staten. Via Engeland is het fenomeen de laatste jaren ook overgewaaid naar Europa.
Vandaar dat ook in Nederland de winkels vrijdag zo veel mogelijk consumenten proberen te lokken met grote kortingen. Nou ja, daar is nog wel wat over te zeggen. Onderzoek heeft uitgewezen dat de kortingen die worden voorgespiegeld op Black Friday niet zelden minder groot zijn dan ze lijken. Het komt zelfs voor dat winkels ná Black Friday de producten voor minder geld in de uitverkoop doen dan op Zwarte Vrijdag zelf.
Daarbij zijn er nogal wat analisten die menen dat het stunten met prijzen over langere tijd bezien geen effect heeft. Want wat consumenten nu op Black Friday kopen, kopen ze niet meer in de weken erna. Grote uitverkoopfestijnen zouden zo bezien alleen maar een verschuiving in de omzet bewerkstelligen en geen verhoging.
Op zich is er met dit soort uitverkoopmomenten niets mis. Winkels proberen hun producten aan de man of vrouw te brengen. Consumenten zoeken koopjes. Allerlei dagen –Moederdag, Vaderdag, Valentijnsdag– lenen zich uitstekend om klanten met extra lokkertjes tot aankopen aan te zetten.
Tegelijk is het een feit dat deze festijnen de hebzucht aanwakkeren. Niet zelden worden mensen verleid tot het doen van een aankoop die ze feitelijk niet nodig hebben.
Als tegenwicht zijn er daarom christenen die Black Friday hebben uitgeroepen tot de ”Buy Nothing Day”, de ”Koop niets dag”. Zij menen dat je het geld voor niet zelden onnodige aankopen beter weg kunt geven aan mensen die zelfs het allernoodzakelijkste missen. Op internet wordt als tegenwicht tegen de consumptiedrift Spreuken 21:26 genoemd: „De ganse dag begeert hij begeerlijke dingen, maar de rechtervaardige zal geven en niet inhouden.”
Het kan bepaald geen kwaad deze Bijbeltekst juist op dagen als Black Friday eens een paar keer extra te lezen.
