Elburg breidt haven uit voor recreanten
De gemeente Elburg breidt haar haven uit. Het is het slotstuk van een jarenlang lopend project om het gebied aantrekkelijker te maken voor recreanten. „Het toerisme en deze haven zijn economische pijlers voor ons.”
Op een grijze herfstochtend zitten twee heren op een bankje te turen naar hun dobbers. Voor hen liggen boten, afgedekt met zeil, die de komende weken niet zullen uitvaren. Het vaarseizoen is ten einde en de grote parkeerplaats waarop in de zomer de nodige toeristen hun auto’s stallen, is verworden tot oorlogsgebied, zoals wethouder Henk Wessel (Algemeen Belang) het omschrijft.
Een graafmachine woelt achter een in de wind wapperend, rood-wit lint in de grond, verderop vliegt een groepje meeuwen verschrikt over. De parkeerplaats moet wijken voor 3000 vierkante meter water, goed voor circa veertig ligplaatsen en een verblijfsgebied of pleintje, zegt de wethouder. „De vesting en de monumentale haven zijn ons door de geschiedenis geschonken. Die moeten we goed exploiteren en daar moeten we vooral ook zuinig op zijn.”
Vierkante meters water
De gemeente heeft een wachtlijst voor vaste ligplaatsen. „Er is animo voor meer vierkante meters water in de haven. Mensen met een boot verblijven bovendien langer in een gebied, blijkt uit onderzoek. Deze haven en het toerisme zijn dan ook economische pijlers van de gemeente.”
Voordat de graafmachine en de werklieden achter de voormalige visafslag opdoken, werd eerst de bodem onder de parkeerplaats gemonsterd. Er werd een forse vervuiling ontdekt. „In de jaren ’70 en ’80 zijn hier vrachtwagens gestald. En recreanten maakten hier hun boten schoon en verfden ze. Loodresten van die verf zijn teruggevonden en er zitten resten dieselolie in de grond.”
Vervuilers
De verontreiniging is in een lange reeks van jaren ontstaan. De vervuilers zijn dan ook niet meer te achterhalen. „Als je kennis hebt van die vervuiling, heb je ook een verantwoordelijkheid tegenover het nageslacht die op te ruimen”, vindt de wethouder. De kosten komen nu voor rekening van de gemeente. Dat was meteen een extra aanleiding om de haven uit breiden.
Van de totale kosten van 1,6 miljoen euro gaat ruim 5 ton op aan sanering. Omdat de vervuiling over zo’n lange termijn is ontstaan, is het lastig om haar op te ruimen. „Ze zit op allerlei niveaus en dieptes. Er zit licht vervuilde maar ook zwaarder verontreinigde grond tussen. Elk type grond moet op de juiste manier afgevoerd worden.”
De relatief schone grond wordt in de haven hergebruikt voor het realiseren van een „verblijfsgebied”: een plein van 5000 vierkante meter. „Met water en bankjes”, zegt Wessel. Het vormt voor veel mensen de entree tot de stad. „De auto’s hebben een nieuwe plek gekregen, achter woningen. Het blik is nu mooi uit het zicht.”
Werf met museum
Ook in 2010 kreeg de oude haven een ander uiterlijk: met de opening van de Botterwerf door prinses Margriet. De bedrijvigheid was met het vertrek van de werf Balk uit het Elburgse havengebied naar Urk verdwenen. Dat maakte ruimte vrij voor een werf met museum waar oude botters onderhouden en gerepareerd worden.
De nieuwe inrichting en uitbreiding vormen het sluitstuk van een jarenlange ontwikkeling, stelt de wethouder. Volgens hem komen er jaarlijks 8000 tot 9000 bezoekers in de haven. „Die gebruiken de voorzieningen van de stad: ze kopen en eten of drinken er wat.”
Net op tijd
De uitbreiding van de haven moet in maart 2018 klaar zijn, net op tijd voor het nieuwe vaarseizoen. Een volgende stap is bezoekers tonen dat er meer is dan alleen een haven en vesting, zegt Wessel. De vesting krijgt jaarlijks 800.000 bezoekers, zegt hij. In een gemeentelijke nota uit 2012 wordt zelfs een aantal van 1 miljoen genoemd. „Maar er is meer: Elburg ligt op de Veluwe. Je kunt bij Doornspijk prachtig over de heide fietsen. We gaan bezoekers uitleggen dat er veel mogelijk is vanuit ons Elburg.”