Allereerst valt op dat het kabinet nu echt werk gaat maken van een box-3-heffing (belasting over inkomsten uit vermogen) aan de hand van het werkelijk rendement. De klacht dat de overheid veel meer belast dan de rente en dividenden en andere vermogensinkomsten, zal uiteindelijk tot het verleden gaan behoren.

Andersom geldt dit uiteraard ook: wie veel winsten haalt uit zijn vermogen, zal meer belasting betalen dan nu het geval is. Overigens is de vermogensrendementsheffing al deels verlaagd via een soort schijvenstelsel. Tot 100.000 euro betaal je volgens het belastingplan 2018 nog slechts 0,8 procent vermogensrendementsheffing, in plaats van 1,2 procent. Daarnaast wordt het heffingsvrije vermogen verhoogd tot 30.000 euro. Hoge vermogens gaan overigens al wel meer betalen.

Daarnaast krijgt de burger een btw-verhoging voor de kiezen van 6 naar 9 procent.

Vanaf 2019 zal er een stelsel met twee schijven worden ingevoerd in plaats van de huidige drie. Dit is een vereenvoudiging. Het lage tarief wordt 36,93 procent en het hoge 49,5 procent. Een belangrijke stelselwijziging is verder dat alle aftrekposten geleidelijk aan tot minder voordeel voor de burger zullen leiden. De aftrek zal immers langzamerhand beperkt worden tot een aftrek tegen het lage tarief. De verlaging gaat vanaf 2020 in met 3 procent punt per jaar. Dit betekent dus niet alleen een nadeel –of minder fiscaal voordeel– voor degenen die hypotheekrente moeten betalen, ook andere aftrekposten leiden tot minder fiscaal voordeel.

In feite gaat het dus om een versobering van alle aftrekposten, zoals zelfstandigenaftrek, zorgkosten, maar ook van de giftenaftrek. Iemand die in de hoogste inkomensschijf zit kan nu, als hij overweegt om 1000 euro te geven, bezien of hij die gift zou kunnen verdubbelen vanwege de giftenaftrek. Hij zou immers, zonder financieel nadeel, 2000 euro kunnen gaan schenken als zijn drempel al is verbruikt door andere giften. Uitgaande van een verdubbeling van de gift is hij dan per saldo niet meer dan 960 euro kwijt (1000 minus 52 procent aan giftenaftrek). Als de plannen door zouden gaan, zal hij bij dezelfde rekensom nog slechts ongeveer 1580 euro gaan schenken.

Nadelen

Kerken en andere anbi’s kunnen dus op termijn nadelen gaan ondervinden van deze nieuwe regeling. Daarbij komt dat het effect van de giftenaftrek op de lange termijn op deze manier onmeetbaar wordt.

Voor kerken en andere anbi’s ligt er een taak om in gesprekken met gevers aandacht te vragen voor deze wijzigingen en toch aan te sturen op ruimhartig geven, al dan niet vanuit de financiële ruimte die er is ontstaan door tariefsverlagingen. Dat er enige verzwakking optreedt in het instrument van de giftenaftrek –die helaas toch soms al ter discussie wordt gesteld– staat echter buiten kijf.

Een voordeeltje voor eigenwoningbezitters is dat het eigenwoningforfait wordt verlaagd met 0,15 procent. Een gemiste kans is uiteraard dat de algemene heffingskorting niet alsnog weer overdraagbaar wordt, al gaat ze wel omhoog. Het gemis van de overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting wordt overigens beleidsmatig enigszins opgevangen door een verruiming van de kindregelingen, zoals kinderbijslag, kindgebonden budget en kinderopvangtoeslag.

De auteur werkt bij HVK Stevens Belastingadvies. Reageren? fiscaal@refdag.nl