Maandenlang hebben Jesse Barendrecht uit Goudswaard en Kees-Jan Hout uit Ridderkerk naar deze donderdag toegeleefd. Minutieus bereidden ze de meesterproef voor hun profielwerkstuk voor. De twee 6-vwo’ers van het Wartburg College locatie Guido de Brès in Rotterdam hopen dat ze de data die ze verzamelen met de meetapparatuur, onder de ballon kunnen gebruiken om een dwarsdoorsnede van het wolkendek te maken.

Een donker, grommend geluid verstoort tijdelijk de rust in het Park Vliegbasis Soesterberg. Een vliegtuig scheert hoog door de lucht. Op de twee jongens –en een technische onderwijsassistent van school– na is er niemand te bekennen op de kilometerslange landingsbaan die toegankelijk is voor iedereen. Allebei dragen ze een rugtas. De één sjouwt een fles helium, de ander een camerastatief. Een parachute, ballon en een doos van piepschuim dragen ze tussen zich in.

Midden op de brede strook asfalt houden ze stil. Binnen mum van tijd heeft Jesse de heliumkraan opengedraaid. Kees-Jan probeert de ballon in bedwang te houden terwijl een stevige bries ermee speelt. Al snel vult het rubber zich met 2200 liter helium. Dat is precies genoeg. Bij minder stijgt de ballon niet op. Bij meer klapt het ding uit elkaar voordat het een hoogte van 30 kilometer heeft bereikt.

De getallen schudt Jesse zo uit z’n mouw. De ballon moet in een uur tijd z’n hoogste punt –drie keer zo hoog als de kruishoogte van lijnvliegtuigen– bereiken. Aan het randje van de atmosfeer, bijna ín de ruimte, zal de ballon door de ijle lucht uit elkaar klappen. De jongens schatten dat de ballon zo’n 300 kilometer naar het oosten, ergens in Duitsland, weer op de grond terecht komt. De parachute moet ervoor zorgen dat de meetapparatuur in de piepschuimdoos intact blijft.

Het belangrijkste apparaat in de piepschuimdoos is de datalogger. Die meet de hoogte en snelheid van de sonde en noteert ook de luchtvochtigheid, buitentemperatuur en luchtdruk. Aan de hand van die gegevens willen de jongens het wolkendek in kaart brengen. Jesse legt uit waarom: „Normaalgesproken kijk je altijd tegen de onderkant van de wolken aan. Maar wolken zijn de ene keer dikker, de andere keer dunner. Soms schuiven meerdere wolkenlagen over elkaar. Door er met de weerballon doorheen te vliegen, kunnen we ontdekken hoe het wolkendek is samengesteld.”

De weerballon wil de lucht in, voelt Kees-Jan ondertussen. Samen met zijn klasgenoot laat hij de ballon voorzichtig vieren. Dan laten ze los. „Gaaf”, vindt Kees-Jan terwijl de ballon –betaald door sponsors– snel kleiner wordt. „Het voelt raar joh, dat we 1000 euro de lucht in laten gaan” vindt Jesse. Kees-Jan: „Ik heb zo’n stress. Hebben we alles goed gedaan?” Dat is ook de vraag van Jesse. „Zou er echt genoeg helium inzitten? Heb jij de datalogger nog aangezet? Weten we zeker dat de gps-tracker het doet?”

Voor die vragen is het nu te laat. De twee zullen hun ballon moeten overgeven aan de elementen. Hun 1000-eurosonde verdwijnt al uit het zicht. „Dan zit-ie ongeveer op 6500 meter” weet Kees-Jan. Het is tijd om in de auto te stappen en de ballon te volgen met de gps-tracker die óók in de piepschuimdoos zit. De jongens wacht een lange rit naar het Duitse plaatsje Niederklein, zo’n 400 kilometer oostelijker van de lanceerplek. Het is grensverleggend project geworden. Voor de jongens is het de bekroning op hun middelbare schooltijd. „De hoogte waarop onze ballon kwam, is voor alles en iedereen onbegaanbaar. Tenzij je naar de maan gaat natuurlijk.”