Wie geen vreemdeling is in kerkelijk Nederland, weet dat er veel in beweging is. Wie leeft bij de Schrift en de gereformeerde belijdenis houdt zijn hart vast: waar gaat het allemaal naartoe? Zaken die in de reformatorische traditie eeuwenlang vastlagen, worden op losse schroeven gezet. Het lijkt niet de goede kant op te gaan. Ik denk dat we er goed aan doen om in deze omstandigheden ons oor te luisteren te leggen bij een man die in zijn tijd op een gezaghebbende wijze de kerken heeft gewaarschuwd: bisschop J. C. Ryle.

Het is verblijdend dat vanaf de jaren negentig van de vorige eeuw er steeds meer publicaties van de bisschop van Liverpool in het Nederlands zijn verschenen. Wie kent niet ”Het hart van het christelijk geloof” en ”Christen-zijn in het dagelijks leven”? Veel andere boeken van Ryle zijn intussen ook in onze taal beschikbaar. En daar is nu een nieuwe publicatie aan toegevoegd met de titel ”Waarschuwing aan de kerken”. Hans Schuttel zorgde voor een goed lezende vertaling waarin we een betrokken herder van de kerk aan het woord horen. Een aantal hoofdstukken in het boek zijn preken, andere bevatten traktaten. Maar de toon in alle hoofdstukken is dezelfde. Het is de toon van ernst, bewogenheid en zorg. En van verlangen om de kerk weer in het voetspoor van het Woord te krijgen of haar daarin te laten opbloeien.

Onopgeefbaar

”Waarschuwing aan de kerken” bevat acht hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk is grondleggend. Daarin laat Ryle zien wat er in Mattheüs 16:18 over de kerk wordt gezegd, Wie haar bouwer is en wat haar fundament is. Hij verheelt de beproevingen van de kerk niet, maar geeft ook aan dat de ware kerk door Christus wordt beschut. Het hoofdstuk eindigt met een persoonlijke en directe toepassing, en dat gebeurt in elk hoofdstuk. Echt Ryle!

In het tweede hoofdstuk schrijft Ryle dat we het Woord van God niet te koop mogen dragen. Dat wil zeggen: de Schrift niet oneerlijk mogen behandelen, zie 2 Kor. 2:17. Heel open geeft hij aan hoe we dat zouden kunnen doen. Ontmaskerend! Verplichte leesstof voor alle predikanten. Dat geldt ook voor het derde hoofdstuk, waarin Ryle laat zien hoe dienaren van het Evangelie hun ambt zullen bedienen.

In het volgende hoofdstuk beschrijft hij de dwaalleer van de Farizeeën en de Sadduceeën en trekt hij de lijnen door naar zijn tijd (en naar die van ons). Hij geeft ook aan wat onopgeefbaar is in een ambtelijke bediening naar de Schrift.

In hoofdstuk 5 wordt een aantal gevaren aangewezen waarvoor dienaren van het Evangelie op hun hoede moeten zijn. En in het hoofdstuk daarna wordt vanuit de dwaling van Petrus in Antiochië (Gal. 2) aangewezen dat predikanten ook kunnen dwalen en in welke opzichten. In hoofdstuk 7 laat Ryle zien dat er de eeuwen door dwalingen in de kerk zijn binnengedrongen, met alle gevolgen van dien.

Kernachtig geeft hij aan hoe we weten wat een dwaling is en hoe we ermee om moeten gaan. Het laatste hoofdstuk gaat over afgodendienst. Ryle geeft aan wat hij ermee bedoelt, waar het vandaan komt, waar het te vinden is en hoe er eenmaal een einde aan komt.

Ryle schrijft helder, recht op de man af, bewogen en pastoraal. Alle ambtsdragers moeten het lezen. Tijdens kerkenraadsvergaderingen zou het besproken kunnen worden. Laten we luisteren naar de woorden van deze eerbiedwaardige dienaar van God uit de negentiende eeuw. Wellicht komt er dan een keer ten goede in ons kerkelijk leven in verwarring.

Boekgegevens

”Waarschuwing aan de kerken”, J. C. Ryle; uitg. Brevier, Kampen, 2017; ISBN 978 94 924 3303 9; 176 blz.; € 14,95.