Dat viel woensdag op te maken uit de woorden van minister Bot van Buitenlandse Zaken in de Tweede Kamer. Een aantal landen in de EU wil een verwijzing naar de Joods-christelijke traditie in de preambule van de grondwet, waarover de EU-regeringsleiders volgende week in Brussel debatteren.

In de aanloop naar die besprekingen hebben de ministers van Buitenlandse Zaken van Italië, Polen, Portugal, Litouwen, Malta, Tsjechië en Slowakije een brief aan de Ierse voorzitter van de EU gestuurd. Daarin schrijven ze dat ze graag zien dat ook de Naam van God wordt genoemd in de grondwet, naast de huidige verwijzing naar de humanistische traditie in Europa.

Nederland was niet gevraagd die brief mede te ondertekenen. Toch heeft premier Balkenende, tegen de wens van een meerderheid van de Tweede Kamer in, herhaaldelijk gepleit voor een verwijzing naar de Joods-christelijke traditie in de preambule.

Minister Bot stuurde begin deze maand een brief naar de Kamer over dit onderwerp. Daarin zette hij uiteen dat de regering streeft naar een evenwichtig voorwoord bij de Europese Grondwet. Dan kan op drie manieren, aldus Bot. Eén: een expliciete verwijzing naar de Joods-christelijke religie. Een andere mogelijkheid betreft het schrappen van elke verwijzing naar een filosofische of religieuze traditie. Ten slotte kan de preambule een algemeen karakter krijgen door te verwijzen naar het gemeenschappelijke Europese erfgoed, zonder dat nader uit te werken.

Bot zei woensdag in de Tweede Kamer dat hij verwacht dat de 25 EU-lidstaten uitkomen op de tweede mogelijkheid, zodat er geen enkele verwijzing komt naar de humanistische traditie, maar ook niet naar de Joods-christelijke traditie.

„Waarom hadden we die hele heisa over de Joods-christelijke traditie”, vroeg Bot zich woensdag af. „Omdat nu alleen wordt verwezen naar de humanistische traditie. Dat is gek, ons erfgoed is meer dan dat.”

Het is de Finse regering geweest die met het compromisvoorstel kwam waarvan Bot schat dat dat de EU-top volgende week wel zal overleven: schrap de preambule en neem in de plaats daarvan een plechtige verklaring aan die verwijst naar beide grondslagen in het Europese erfgoed.