„Kerk moet mensen het gevoel geven welkom te zijn”
De kerk moet een aantrekkelijke gemeenschap zijn waar mensen het gevoel hebben welkom te zijn. Dat is volgens Alister McGrath een goed tegengif tegen het postmodernisme en zijn versplinterd wereldbeeld. „De meeste mensen komen tot geloof door middel van het bezoek aan een kerk.”
In een overvolle aula in het Academiegebouw van Utrecht hield de bekende hoogleraar historische theologie aan de universiteit van Oxford en schrijver van meer dan dertig boeken woensdagavond een lezing over ”twijfel en zekerheid”. Op uitnodiging van de evangelische studentenvereniging Ichthus in Utrecht was hij even van Oxford ’overgevlogen’ naar de domstad.
McGrath schreef enkele jaren geleden een boekje ”Ik twijfel. Een eerlijke bespreking” (vertaald in het Nederlands in 1997). Hij vertelde woensdag hoe hij als 18-jarige student tot geloof kwam nadat hij als atheïst de grondwaarheden van het christendom ter discussie had gesteld. „Ik ging ervan uit dat de wetenschap met feiten rekent en dat het christendom een zaak van het geloof is. Totdat ik erachter kwam dat zowel het atheïsme als het christendom een zaak van het geloof is. Beide geloofssystemen zijn niet te bewijzen. Ik kwam tot de ontdekking dat het christendom veel intellectueler en in spiritueel opzicht opwindender is dan ik me ooit had kunnen voorstellen.”
Twijfel is iets dat aan de mens blijft knagen, ook aan de christen, zei de hoogleraar. Maar, zo verzekerde hij zijn toehoorders, „ik wil jullie vanavond overtuigen van de intellectuele kracht en de robuustheid van het christelijk geloof. Twijfel kan ontstaan wanneer het persoonlijk geloof ontbreekt of aangevochten wordt, of wanneer er andersoortige moeilijkheden zijn om te geloven.”
McGrath pleitte voor het erkennen van een alwetend God, Die ieder mens kent, Die precies weet wat iedereen denkt, Die exact weet wat iedereen nodig heeft. „Het wezen van God is dat Hij zondaren liefheeft en dat Hij hen in Zijn liefde koestert.”
Maar, hoe kan God een mens liefhebben als Hij weet wat voor kwaad en slechte dingen er in hem huizen? McGrath: „God houdt van het zwakke en dwaze, opdat daardoor Zijn wijsheid en kracht bekendgemaakt zou worden. De boodschap van het Oude en Nieuwe Testament is dat God mensen kiest die zwak zijn en dat Hij juist door hen grote dingen wil doen. Wij zijn niet van onszelf, maar eigendom van God, Die ons kent en liefheeft. Iedereen is bijzonder in Zijn oog en God wil ook grote dingen door jullie doen.”
De Oxfordse hoogleraar riep de studenten op zich niet neer te leggen bij de feitelijkheid van het atheïsme, of bij de stelling dat christenen in een God geloven omdat ze Hem nu eenmaal ergens voor nodig hebben. Daarom zouden ze Hem „uitgevonden” hebben. „Integendeel! Het atheïsme is ontstaan om de vrijheid en autonomie van de mens te poneren. „Of je nu christen of atheïst bent, je eindigt in beide opzichten in een bepaalde wijze van geloven. Dat geloof is niet te bewijzen met argumenten. God heeft de mens geschapen en verlost, dát maakt de zin uit in het leven. God láát Zich vinden”, zo vatte hij het gedachtegoed van de Britse apologeet C. S. Lewis samen. „Hij laat Zich vinden in Christus. God heeft de mensen zo gemaakt, dat ze naar Hem verlangen. Geloven is het kennen van God en het door God gekend worden.”
Hoe zit het dan met het verschijnsel van het lijden? Hoe kan er lijden in de wereld zijn als we geloven in een bewogen God, Die mensen liefheeft? McGrath wees op het kruis van Christus. „Christus weet er alles van, Hij beminde Zijn Eigen schepping. Het christelijk geloof wordt beoefend in een wereld waarvan God niet gewild heeft dat die op deze wijze zou bestaan. Deze wereld is gevallen. Maar wat we in het boek Openbaring zien, is dat God juist deze wereld zal herstellen en eens alle pijn en lijden zal wegnemen.”
McGrath benadrukte de gedachte van de kerk als gemeenschap als antwoord op het alles relativerende postmodernisme. „Het postmodernisme verwerpt één samenhangende visie op de wereld, maar laat daarmee zelf wel slechts één visie zien. Het ondergraaft zichzelf.”
McGrath zei dat postmoderne mensen het beste via persoonlijke contacten in aanrakingen kunnen worden gebracht met het Evangelie. „Recent onderzoek in Engeland wees uit dat de meeste mensen tot geloof kwamen na een kerkbezoek. Het succes van de Alpha-cursus is vooral dat het mensen bij elkaar brengt.”
Het christelijk geloof is „waar, relevant en aantrekkelijk”, zo vatte hij samen. Waarna hij de vraag stelde: „Hoe brengen wijzelf dit geloof bij de mensen buiten de kerk? We leven in een tijd van kunstmatige parels. Het wordt tijd dat we de wérkelijke dingen ontdekken.”
