„Massagraf Polen in Culemborg”
Het natuurgebied Het Rondeel bij Culemborg herbergt vrijwel zeker een massagraf met daarin de overblijfselen van circa dertig Poolse krijgsgevangenen uit de Tweede Wereldoorlog. Dat stellen de auteurs van het onlangs verschenen boek ”Ede in wapenrok”. De Polen zouden in mei 1940 door Nederlandse troepen zijn gefusilleerd.
De auteurs hebben in officiële documenten gevonden dat in mei 1940 een groep Poolse mannen werd aangehouden langs het spoor bij Ede. Hoe de groep daar precies verzeild raakte, is onduidelijk. De Polen, die gebrekkig Duits spraken, wilden naar Groot-Brittannië om van daaruit tegen de Duitsers te vechten. Nederlandse troepen zagen de Polen echter aan voor Duitse agenten, zegt Gerjan Crebolder, medeauteur van het boek.
De Polen zijn in Ede verhoord en vervolgens naar Culemborg vervoerd, waar ze in een kerk werden ondergebracht. De bewaking was in handen van de politie. Volgens Crebolder zijn de Polen daarna nooit meer gezien. „Over hun lot is tot op dit moment nooit iets bekend geworden.”
De Poolse krijgsgevangenen zijn bijna zeker gefusilleerd door Nederlandse militairen, stellen de beide auteurs. Zij beroepen zich op verschillende getuigen die zeggen dat de Polen in het natuurgebied bij Culemborg begraven liggen. Ooggetuigen van de executies hebben de auteurs echter niet gesproken. „Culemborg was toen geëvacueerd en dus helemaal leeg”, aldus Crebolder.
Het Instituut Militaire Geschiedenis van de Koninklijke Landmacht bevestigt dat er in de meidagen van 1940 een groep Polen gevangen is genomen. „We weten echter niet wat er uiteindelijk met de groep is gebeurd”, zegt sectiehoofd P. Kamphuis. De beweringen in het boek noemt Kamphuis „hoogst speculatief.” „Er is geen enkel hard bewijs voor.”
De gemeente Culemborg heeft dinsdag naar aanleiding van de bewering een brief gestuurd aan het ministerie van Defensie. Een eventueel onderzoek moet volgens de gemeente worden uitgevoerd door de Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht. Bij die dienst was woensdag nog niets bekend over het verzoek uit Culemborg.