Wat is de Gereformeerde Theologische Universiteit?

Een nieuwe orthodox-protestantse instelling waarin de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) van de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Nederlands Gereformeerde Predikantsopleiding (NGP) in Apeldoorn en de Theologische Universiteit Kampen (TUK) van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) willen samenwerken. Bij de regiegroep die de komst van de GTU voorbereidde, waren ook vertegenwoordigers betrokken van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland. De Bond zal echter geen bestuurlijke verantwoordelijkheid dragen.

Het is de bedoeling dat alle drie de betrokken kerken een eigen predikantsmaster krijgen aan de GTU. Andere delen van de opleiding, zoals de bachelor, volgen studenten gezamenlijk.

Waarom is samenwerking nodig?

Het wordt voor kleine theologische opleidingen als de TUA en de TUK –met 125 à 150 studenten– steeds moeilijker om het hoofd boven water te houden. De problemen stapelden zich de afgelopen jaren op: het bekostigingssysteem van de overheid, hoge werkdruk van de hoogleraren en de steeds hogere eisen die worden gesteld op onder meer het gebied van wetenschappelijke publicaties. Een nieuwe brede orthodox-protestantse instelling biedt de mogelijkheid om de krachten te bundelen en de eigen identiteit te behouden.

Waar opent de GTU straks haar deuren?

Dat is nog steeds niet zeker. De regiegroep die de komst van de Gereformeerde Theologische Universiteit voorbereidde, adviseerde Utrecht als vestigingsplaats. Mooi centraal, met een goed academisch klimaat en een breed christelijk studentennetwerk.

Het is echter nog geen gelopen race dat de GTU naar Utrecht of omgeving gaat. De generale synode van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt ging in april weliswaar unaniem akkoord met de komst van de GTU, maar ze gaf wel nadrukkelijk als „overweging” mee dat er nog eens goed naar de vestigingsplaats wordt gekeken. Een deel van de vrijgemaakten blijft graag in Kampen.

Waarom is het besluit van de christelijke gereformeerde synode morgen cruciaal?

De landelijke vergadering van de Nederlands Gereformeerde Kerken en de generale synode van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt gingen dit voorjaar al akkoord met de komst van de GTU. Nu zijn de christelijke gereformeerden aan zet. Het is geen geheim dat binnen de CGK de meningen over de GTU sterk verdeeld zijn. Sommigen juichen theologische en wetenschappelijke samenwerking met vrijgemaakten en Nederlands gereformeerden toe, anderen zijn bang dat de identiteit van de christelijke gereformeerde opleiding en de binding aan de kerken in gevaar komen. Bovendien betreuren veel christelijke gereformeerden het recent genomen besluit van de GKV-synode om vrouwen tot de ambten toe te laten.

Dat een en ander gevoelig liggen, bleek begin juni. Toen kwam de CGK-synode niet verder dan de beantwoording van vele, vooral kritische vragen die in een eerste ronde waren gesteld. Morgen is er een laatste vragenronde. De synode zal dan een heel grote hobbel moeten nemen.

Wat gebeurt er na morgen?

Als de CGK-synode akkoord gaat met de komst van de GTU, duurt het zeker nog tot 2019 voordat de universiteit van start kan gaan. De overheid moet eerst per wet haar goedkeuring verlenen aan de nieuwe instelling. Ondertussen zullen de verschillende partners werken aan de nadere invulling van het curriculum. Ook moeten ze een pand kopen.

Mogelijk stelt de synode nog enkele aanvullende eisen. Zo zal een commissie of werkgroep in ieder geval opnieuw naar de vestigingsplaats en de rechtsstructuur moeten kijken, zoals de generale synode van de GKV wil.

Als de synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken een streep door de GTU-plannen zet, ontstaat er een geheel nieuwe situatie. Dat zou betekenen dat de theologische universiteiten in Apeldoorn en Kampen vooralsnog zelfstandig blijven en moeten kijken naar andere vormen van samenwerking.

TUA-rector prof. dr. H. J. Selderhuis was vorige maand de eerste die zich openlijk afvroeg wat er moet gebeuren als de generale synode van de CGK morgen ”nee” zegt. De Theologische Universiteit Apeldoorn zal volgens hem hoe dan ook moeten veranderen.