Ds. P. J. Visser: Van der Laan had een plaats in mijn gebed
De donderdag overleden burgemeester Van der Laan stond bekend als een menselijke verbinder, die op zijn tijd durfde te zeggen waar het op stond.
Op alle overheidsgebouwen hing vrijdag de vlag halfstok vanwege Van der Laans overlijden. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima noemden hem „een gedreven burgemeester met hart voor zijn stad en een vurig geloof in een samenleving waarin iedereen meetelt. Hij was markant in zijn optreden en bewogen in zijn omgang met mensen.” Premier Rutte typeerde hem als „vóór alles Amsterdammer onder de Amsterdammers.”
Van der Laan was volgens zijn voorganger Cohen „echt een burgervader en iemand die ook heel precies wist wat hij met de stad aan wilde.” Hij combineerde menselijkheid met daadkracht, verklaarde de gemeente Amsterdam. Dat bleek toen Van der Laan het initiatief nam voor de aanpak van gewelddadige veelplegers en voor de treiteraanpak, die intimidatie in de woonwijk bestrijdt.
Van der Laans overlijden is een verlies voor de stad, zegt dr. P. J. Visser, predikant in de hervormde Noorderkerk in Amsterdam. „Tijdens zijn ziekte had hij niet alleen een plaats in mijn gebed, maar heb ik hem meermalen een brief gestuurd. Daarin bedankte ik hem voor wat hij voor de stad had gedaan, maar probeerde ik hem ook het goede van God aan te reiken. Op hoop van zegen.”
Toen Van der Laan pas burgemeester was, nodigde hij alle predikanten uit. „Hij was toen open over zijn achtergrond”, zegt ds. Visser. „Hij groeide op in de gereformeerde kerk in Rijnsburg, maar omdat hij van zijn predikant onbevredigende antwoorden kreeg, haakte hij op zijn 14e af. Hij vertelde eerlijk dat hij ’s zondagsmorgens toch met een zekere jaloezie naar de mensen keek die hij naar de kerk zag lopen om op adem te komen en zich te laten inspireren, zoals hij het noemde.”
Dr. Visser ontmoette de burgemeester ook tijdens podiumbijeenkomsten waar „het wel en wee van Amsterdam” werd besproken. „Van der Laan deed dat op een sympathieke, betrokken, open wijze. Hij had echt oog voor de problematiek van Amsterdam en heeft zich daarvoor met zijn talenten ingezet. Ik was het niet in alles met hem eens –er gebeurden dingen waar hij van harte achter stond en waar ik vragen bij had–, maar we mogen dankbaar zijn voor een burgemeester die gerechtigheid en menselijkheid gestalte probeerde te geven.”
Van der Laan was een toegankelijke man, die er wilde zijn voor iedereen, zegt J. Krijgsman, evangelist van de Gereformeerde Gemeenten in de hoofdstad. „Twee jaar geleden heb ik hem een mail gestuurd omdat hij met de Gay Pride meevoer. Ik kreeg een keurige mail terug, waarin hij wel duidelijk aangaf dat hij het niet me eens was.” Een oudere vrouw die de samenkomsten op de evangelisatiepost bezoekt, stuurde regelmatig bandjes en later cd’s van Krijgsmans toespraken naar de burgemeester.
Minister
Van der Laan was burgemeester sinds 7 juli 2010, in de stad waar hij zijn politieke loopbaan begon: hij was er van 1990 tot 1998 PvdA-raadslid, vanaf 1993 als fractieleider. Hij stond bekend als workaholic en kettingroker.
Eberhard Edzard Van der Laan was de jongste van zes kinderen. Zijn vader –huisarts en ARP-raadslid in Rijnsburg– was tegen abortus en euthanasie. Zijn moeder was echter voorstander van legalisering daarvan. Van der Laan zei dat hij de progressieve standpunten van zijn moeder huldigde, maar ook het conservatieve verantwoordelijkheidsbesef van zijn vader had geërfd.
Na zijn rechtenstudie aan de VU was Van der Laan medeoprichter van advocatenkantoor Kennedy Van der Laan. Van 2008 tot 2010 was hij minister voor Wonen, Wijken en Integratie. Van het burgemeesterschap nam hij na ruim zeven jaar afscheid met een brief aan zijn „lieve Amsterdammers.” „Het was een groot voorrecht burgemeester te zijn van de mooiste en liefste stad van de wereld”, schreef hij. „Zorg goed voor onze stad en voor elkaar.”