Bij jonge mensen veroorzaakt één bacterie blaasontsteking. Een antibioticakuur is meestal voldoende om ervan af te komen. Bij ouderen helpen antibiotica vaak niet. „Dat komt wellicht doordat verschillende bacteriën een ecosysteem vormen, net zoals een vos en een muis dat doen in een voedselketen”, zegt Marjon de Vos, onderzoeker erfelijkheidsleer bij Wageningen University & Research (WUR). „De bacteriën houden elkaar in stand. Door antibiotica te gebruiken geef je het systeem een duwtje, maar het valt niet om. De bacteriën beschermen elkaar. De urineweginfectie komt terug op het niveau waarop die begon.”

Vrouwenkwaal

Blaasontsteking wordt vaak gezien als een vrouwenkwaal. Een op de tien vrouwen krijgt ermee te maken. Op oudere leeftijd komt de kwaal steeds vaker ook bij mannen voor.

Bij het klimmen van de jaren neemt het aantal soorten bacteriën dat een rol speelt bij de infectie toe. „Dat vraagt om een andere behandeling. Je zou een nieuwe bacterie aan het ecosysteem kunnen toevoegen, waardoor het instabiel wordt en beter kan worden aangepakt.”

De onderzoekers bekeken de interacties tussen bacteriën uit ruim zeventig bacteriemonsters van oudere mensen met een ‘gemengde’ blaasinfectie. In het laboratorium werden dagelijks metingen gedaan bij 3600 kleine bacterieculturen. „Die bestonden uit drie, vier of vijf verschillende bacteriën.”

Moeilijker behandeling

De Vos volgde de groei en wat er gebeurde als er antibiotica werden toegediend. „Onze resultaten laten zien dat je gemengde infecties van de blaas mogelijk niet als een standaard blaasontsteking zou moeten benaderen. Dat begint al bij de diagnose. Per bacteriesoort kan het aantal bacteriën misschien te laag zijn om formeel van een blaasontsteking te kunnen spreken. Maar juist het samenspel tussen de soorten bacteriën zou ervoor kunnen zorgen dat sommige soorten toch tot grotere aantallen kunnen uitgroeien. En omdat de bacteriën elkaar kunnen beschermen tegen antibiotica, kan het mogelijk een behandeling bemoeilijken. Omdat dit onderzoek in het laboratorium is uitgevoerd, zou het goed zijn om te onderzoeken of dit ook zo is bij patiënten.”

De Vos hoopt dat haar bevindingen zullen helpen bij het nog beter vaststellen en effectiever behandelen van blaasontstekingen.

Blaasontsteking

Een urineweginfectie is een van de meest voorkomende infecties bij mensen. Van de duizend patiënten die naar de huisarts gaan, hebben er veertig tot zestig last van een blaasontsteking. Bij een urinewegontsteking is het slijmvlies aan de binnenkant van de urineweg ontstoken. De urineweg bestaat uit urineleiders, blaas en urinebuis. De ontsteking wordt bijna altijd veroorzaakt door bacteriën. Een lage weerstand vergroot de kans op een blaasontsteking. Vrouwen met een baarmoederverzakking, mannen met een prostaatvergroting of met diabetes hebben een verhoogde kans op een blaasontsteking.