Het is twee uur ’s nachts als René Oosterom (44) en Jan van den Hee (47) de Schijndelaarlaan uit fietsen. De maan gaat grotendeels schuil achter de wolken en het heeft zojuist geregend: perfect inbrekersweer. De twee leden van de burgerwacht blikken om zich heen. Ze zijn extra waakzaam omdat in de naastgelegen wijk De Burgt gisternacht twee autokraken zijn gepleegd.

Oosterom en Van den Hee fietsen langs verschillende hotspots – plekken waar eerder is ingebroken of de kans op inbraak groot is. „Hier werd laatst een Ford Focus gestolen. De eigenaren woonden hier nog maar een paar dagen”, zegt Oosterom, terwijl hij naar een oprit wijst.

Het huis van de nieuwkomers is nog in aanbouw en is omgeven door braakliggend terrein.

Autokraken

In de Barneveldse nieuwbouwwijken Veller en De Burgt zijn afgelopen jaar tientallen autokraken gepleegd. Tijdens sommige nachten worden uit vier of vijf auto’s airbags, navigatieapparatuur en sturen gestolen, vermoedelijk op bestelling. Vooral BMW’s, Volkswagens, Audi’s en SEAT’s zijn het doelwit. Sommige auto-eigenaren zijn al twee of drie keer slachtoffer geworden van diefstal.

Vermoedelijk zijn Veller en De Burgt zo populair bij autokrakers omdat er veel uitvalswegen zijn en omdat op sommige plekken in de wijken straatverlichting ontbreekt. Waarschijnlijk bewegen de autokrakers zich per fiets voort.

In augustus registreerde een camera bij een woning aan de Sabelpootlaan om half vijf ’s nachts een man die met een zaklamp in een Mercedes op een oprit scheen, vermoedelijk op zoek naar bruikbare onderdelen. Nadat het licht op de oprit aansprong, fietste hij rustig weg.

In februari besloten zeven Vellernaren als reactie op de auto-kraken een burgerwacht op te richten, net als in De Burgt. Veilig Veller is nu, een halfjaar later, elf man sterk en werkt samen met de gemeente en de politie. Af en toe is er overleg. De groep bestaat hoofdzakelijk uit vaders met een gezinsleven en een fulltimebaan.

Oosterom vindt het wel belangrijk dat mensen die zich aanmelden de juiste motivatie hebben. „Ik voer eerst een kennismakingsgesprek om te peilen waarom iemand mee wil doen. We hebben geen mensen nodig die bij onze burgerwacht willen om een inbreker in elkaar te slaan. Veiligheid gaat voor alles. Ik kan het niet verkopen dat iemand straks niet meer thuiskomt omdat hij een autokraak wilde voorkomen.”

Zaklamp

De leden zijn tijdens de patrouille uitgerust met een zaklamp. Wapens dragen ze niet. „Wij hebben een aantal regels opgesteld en een daarvan is dat we ongewapend zijn. We zijn niet vergelijkbaar met de burgerwacht van Kootwijkerbroek, die zomaar overal op afvliegt”, zegt Oosterom. Die burgerwacht kwam de afgelopen maanden in het nieuws omdat ze beschikken over helikopters en kogelvrije vesten en diverse keren inbrekers staande hielden.

De burgerwacht gaat voorzichtig te werk, zegt Oosterom. „Als we een autokraker bezig zien, bellen we eerst de politie. Wat er daarna gebeurt, is lastig in te schatten. Als hij in zijn eentje is, proberen we hem waarschijnlijk aan te houden. Als het drie zwaargebouwde Oost-Europeanen zijn, blijven we denk ik op afstand. Wat je doet, is per situatie verschillend.”

Wat is hun motivatie? Oosterom: „Het is makkelijk om te zeggen: „Laat de buurman ’s nachts maar rondjes lopen, ik blijf in mijn bed liggen.” Maar ik vind dat je zelf je verantwoordelijkheid moet nemen. Daarom ben ik coördinator van de burgerwacht geworden.” Van den Hee knikt. „Ik doe het voor de veiligheid in de wijk. Als dat een paar uurtjes slaap kost, dan moet dat maar.”

Genoeg gepraat. „Zullen we weer?” vraagt Van den Hee. Van Oosterom kijkt op zijn horloge en knikt. Ze stappen op de fiets. Zwijgend.

Digitaal alarmsysteem

De gemeente Barneveld is in Veller en De Burgt een pilot met een nieuw alarmsysteem gestart. Vijftien bewoners, onder wie René Oosterom en Jan van den Hee, hebben sinds kort een kastje met een sensor in hun auto. Als de auto beweegt of de deur wordt opengebroken, verstuurt het kastje automatisch een sms naar de eigenaar. Die kan afhankelijk van de situatie de politie, de buurt-WhatsAppgroep en de burgerwacht inlichten of zelf een kijkje nemen. De gemeente beslist later dit jaar of de proef een vervolg krijgt.