Ronald Reagan (93) overleden

Reagan bezweek zaterdagavond rond 23.00 uur Nederlandse tijd in zijn huis in Bell Air aan een longontsteking, in aanwezigheid van zijn vrouw Nancy en hun kinderen. De voormalige acteur zetelde van 1981 tot 1989 in het Witte Huis. Hij was ongekend populair als de president die de Verenigde Staten het zelfvertrouwen teruggaf, de economische recessie een halt wist toe te roepen en de spanningen met de Sovjet-Unie verminderde.

Nancy Reagan, die door haar man ”Mommy” werd genoemd, heeft altijd openheid van zaken willen geven over zijn ziekte. Vorige maand zei zij: „Ronnies lange reis heeft hem uiteindelijk gebracht naar een plek ver weg, waar ik hem niet langer kan bereiken.”

De Amerikaanse president Bush noemde Reagan zondag „een groot Amerikaan” en zijn dood „een trieste dag voor Amerika.” Volgens Bush laat Reagan een „natie na die hij hielp zich te herstellen en een wereld die hij hielp te redden.” Oud-president Bush senior, vice-president onder Reagan, prees hem als een fatsoenlijk, principieel man met een geweldig gevoel voor humor.

Michail Gorbatsjov, de laatste leider van Sovjet-Unie, het „rijk van het kwaad” in Reagans woorden, reageerde bedroefd op het overlijden van zijn voormalige onderhandelingspartner. De Rus noemde Reagan een „groot president”, die het „proces in gang zette dat leidde tot het einde van de Koude Oorlog.”

De voormalige Duitse bondskanselier Kohl verklaarde dat Duitsland veel aan Reagan te danken had. Kohl memoreerde zondag Reagans beroemde optreden in Berlijn in 1987, toen de Amerikaan aan de Brandenburger Tor uitriep „Meneer Gorbatsjov, open deze poort. Meneer Gorbatsjov haal deze muur neer.”

Een van de meest trouwe bondgenoten van Reagan, de voormalige Britse premier Thatcher liet in een verklaring weten dat Reagan een van haar „beste en meest dierbare persoonlijke vrienden was” en noemde hem „een echt grote Amerikaanse held.”

Niet alle reacties op Reagans overlijden waren gunstig. De Libische leider Muammar Gadaffi verklaarde zondag dat Reagan „te vroeg” was gestorven, nog voordat strafvervolging kon worden ingesteld wegens oorlogsmisdaden. Gadaffi’s huis was een van de doelwitten van een Amerikaanse bombardement op Tripoli in 1986. Het ging om een vergelding voor een aanslag op een Berlijnse, door Amerikaanse dienstplichtigen vaak bezochte, discotheek. Washington zei dat Libië achter de aanslag zat. Bij het bombardement kwam een geadopteerde dochter van Gadaffi om het leven.

„Een markante president die een grote bijdrage leverde aan de hereniging van Europa” - met die woorden omschreef premier Balkenende zondag de Amerikaanse oud-president. De premier heeft namens de regering medeleven betuigd aan de familie van Reagan.

„Op het breukvlak van de Koude Oorlog was Reagan een markant president van de Verenigde Staten”, aldus Balkenende. „Hij heeft een grote bijdrage geleverd aan het beëindigen van het conflict tussen Oost en West en daarmee aan een herenigd Europa.”

Minister Bot van Buitenlandse Zaken raakte allengs onder indruk van Ronald Reagan. Hij prees de zaterdag overleden oud-president van de Verenigde Staten, die hij in de jaren tachtig als Nederlands diplomaat bij NAVO-bijeenkomsten ontmoette, als „een indrukwekkende man met een heel duidelijke visie. Het is altijd goed als iemand weet wat hij wil en dat uitdraagt.”

Aanvankelijk had Bot kennelijk echter geen hoge verwachtingen van de oud-filmster Reagan, bleek zondag in het televisieprogramma Buitenhof. „Reagan had een zekere uitstraling en reputatie. Maar het is altijd verrassend dat iemand anders is. Hij was niet voor niets president van de Verenigde Staten geworden.”

Reagan krijgt zijn laatste rustplaats op het terrein van zijn bibliotheek in Simi Valley in Californië. Maandag is hij opgebaard. Over twee dagen wordt zijn lichaam overgevlogen naar Washington waar de kist in het Capitool op een baar wordt gelegd. Vrijdag volgt een staatsbegrafenis. Vrijdagavond wordt hij teruggevlogen naar Californië voor de echte teraardebestelling.

De staatsbegrafenis wordt de eerste in meer dan drie decennia in de Verenigde Staten. De laatste oud-president die met volledig ceremonieel ter aarde werd besteld, was Lyndon Johnson in 1973. Daarna, in 1994, overleed nog de afgezette oud-president Richard Nixon, maar diens familie zag af van officiële plechtigheden. Echte staatsbegrafenissen zijn in de VS alleen weggelegd voor presidenten, oud-presidenten en presidenten die al wel zijn gekozen, maar nog niet zijn beëdigd.

Ronald Reagan (93) overleden

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?