Dat zijn de hoofdlijnen van het plan voor de nieuwe organisatie van de recherche dat de ministers De Vries van Binnenlandse Zaken en Korthals van Justitie woensdagavond hebben gepresenteerd.

Door de organisatie van de landelijke en bovenregionale recherche aan te passen, denken de ministers de kwaliteit te verbeteren. De huidige organisatie is volgens hen te star. In de praktijk bleek het lastig met beschikbaar personeel te schuiven. Dat kwam onder meer aan het licht tijdens het onderzoek naar de IRT-affaire.

De Vries en Korthals kiezen in grote lijnen voor het alternatieve plan van de politietop en de korpsbeheerders. Dat houdt in dat het beheer van de zeven kernteams in handen blijft van de regiokorpsen en het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD). Wel wordt de aansturing van deze in zware georganiseerde criminaliteit gespecialiseerde eenheden veranderd.

Nu gebeurt dat nog door de regionale driehoeken van hoofdofficieren van justitie, korpschefs en burgemeesters. In het voorstel van de ministers krijgt een nog te vormen landelijke driehoek de zeggenschap over de kernteams. De voorzitter van deze driehoek wordt een vertegenwoordiger van het college van procureurs-generaal.

Deze nieuwe driehoek gaat bepalen hoe de prioriteiten die het openbaar ministerie vaststelt, worden uitgevoerd. Het gaat dan bijvoorbeeld om het verdelen van de capaciteit. De landelijke driehoek kan, anders dan nu, besluiten dwingend opleggen aan de regiokorpsen.

Ook de aanpak van de bovenregionale criminaliteit, zoals overvallen, mensenhandel, kinderporno en woninginbraken, wordt gewijzigd. De huidige, vaak ad hoc gevormde bovenregionale rechercheteams, worden samengevoegd met de interregionale fraudeteams. Hieruit ontstaan zes permanente recherche-eenheden.

De commissie Bovenregionale Opsporing wijst onderzoeken toe aan deze teams. Drie leden van de commissie maken ook deel uit van de landelijke driehoek om te voorkomen dat er onderzoeken tussen wal en schip vallen.

De raad van hoofdcommissarissen is „tevreden” met het plan. „Dit is binnen het huidige politiebestel een goede oplossing”, zei woordvoerder C. den Bakker gisteren.

Het college van procureurs-generaal daarentegen vond de oprichting van een landelijke recherche wel noodzakelijk om de zware georganiseerde criminaliteit aan te pakken. Het college wilde woensdagavond niet inhoudelijk ingaan op het plan van de ministers.

De VVD is blij met de kwaliteitsverbetering die De Vries en Korthals hebben voorgesteld. Punt van zorg blijft dat „in de voorgestelde opzet het openbaar ministerie nog steeds onvoldoende zeggenschap heeft over de inzet van mensen en middelen voor de opsporing van zware criminaliteit,” aldus VVD-woordvoerder Nicolaï.

De PvdA blijft ernstige bedenkingen houden over de voorgestelde nieuwe aanpak van landelijke recherchetaken. Het Tweede-Kamerlid Van Heemst vindt het plan nog steeds „behoorlijk bureaucratisch” en is bang dat er veel tijd verloren zal gaan aan het beslechten van conflicten. Hij is er niet van overtuigd dat de nieuwe aanpak het oplospercentage omhoog zal brengen.