Medische misser maakt chaos compleet in roman Hans Münstermann
Dominee Tobias is een opgewekte man. En als hij door een medische misser geen stap meer kan lopen, blijft hij dat. „Ik neem mezelf niet meer zo serieus”, is zijn verklaring.
In het nieuwe boek ”Geraakt” van schrijver Hans Münstermann is het verhaal van Tobias vervlochten met dat van een blueszanger, Robert Eden genoemd. Tobias’ schoonzoon, schrijver Andreas Klein, heeft een lijntje met beiden. Klein komt ook in eerdere boeken van Münstermann als personage naar voren. Voor een van deze boeken, ”De Bekoring”, won Münstermann in 2006 de AKO-literatuurprijs.
Schrijver Klein heeft voor de blueszanger een fascinatie opgevat die geen mens in zijn omgeving lijkt te begrijpen. Zijn uitgever probeert hem over te halen om een boek te schrijven over Harry Piekema, een Nederlandse acteur. Maar Klein wil geen bekende Nederlander portretteren. Het bericht dat de blueszanger is overleden, slaat bij Klein in als een bom. Ook daarin kan hij op weinig meeleven vanuit zijn omgeving rekenen.
De schrijver ontmoette Eden in een stilstaande trein. Ze raakten aan de praat. Aan het eind van het boek wordt duidelijk wat Eden hem tijdens die eerste ontmoeting vertelde. Hij vatte namelijk in een ándere stilstaande trein liefde op voor een Duitse vrouw, die naderhand nog een kind blijkt te zijn.
Ook in andere verhaallijnen blijkt achter de beschreven werkelijkheid regelmatig een andere werkelijkheid te zitten. Bij de ziekenhuisopname van de wat naïef overkomende dominee Tobias voel je dat als lezer al op je klompen aan door zinnen als: „Tobias zou een nieuwe heup krijgen, een ingreep die wereldwijd succesvol wordt uitgevoerd.” En: „Mijn schoonvader lag klaar voor de operatie, vol vertrouwen op de goede afloop.” Kleins vrouw stelt hem ook net iets te vaak gerust met de mededeling dat hij zich geen zorgen hoeft te maken. Het verrast dan ook niet dat het misgaat na de ingreep. Tobias raakt verlamd.
De deskundigen trekken hun handen van hun patiënt af, waardoor de familie in een gat valt. Dit blijkt funest voor Tobias’ echtgenote, die overspannen wordt en de zorg voor haar man aan anderen moet overlaten.
De chaos in het persoonlijke leven van de hoofdpersoon verbindt Münstermann met de chaos in de maatschappij, waar opnieuw zijn en schijn dicht bij elkaar liggen. Zo blijkt een schilderij van Jan van Scorel dat in het Rijksmuseum wordt beschadigd, nep te zijn. En op het Museumplein in Amsterdam zorgt een groep Koerdische demonstranten voor onrust, terwijl Geert Wilders deze wanorde aangrijpt om zijn politieke punt te maken. Münstermann verweeft de grote wereld knap met de kleine.
Al op de eerste bladzijde van ”Geraakt” valt er schuttingtaal en helaas blijft het daar niet bij. Tijdens een etentje bij Jan de wijnboer, een vriend van Klein, blijkt dat achter dit taalveld ook een wereld vol seksuele losbandigheid schuilgaat die op een onverschillige manier voor het voetlicht wordt gebracht. Huwelijkstrouw is saai en gehuwden bevinden zich in een sleur, lijkt de boodschap.
Een vrouw in het gezelschap die de huwelijkstrouw verdedigt, kan het cynisme van de gastheer amper aan en dreigt te vertrekken. Na een huilbui zegt ze dat ze aan haar kinderen moet denken. „Mijn onschuldige kinderen in hun bedjes die ik altijd wil beschermen. Tegen misbruik. Tegen de wereld.” Jan blijft een volle minuut stil, „alsof zijn ziel ineens bloot lag.” Geraakt.
Boekgegevens
”Geraakt”, Hans Münstermann; uitg. De Kring, Amsterdam, 2017; ISBN 978 94 6297 057 1; 256 blz.; € 18,99.