Congolezen weg uit Bukavu
Opstandige Congolese militairen die eerder deze week de oostelijke stad Bukavu innamen, zijn vrijdag begonnen zich terug te trekken na onderhandelingen met officieren van de VN-vredesmacht Monuc.
Een woordvoerder van de VN meldde vrijdagavond echter dat de terugtrekking nog lang niet volledig was. De commandant van de rebellen, Nkunda, liet eerder vrijdag al weten voorlopig in de stad te blijven.
Volgens de jongste schattingen van de Monuc doodden de opstandige milities sinds de inname van Bukavu zeker 27 personen. Vrijdag werden 22 doden aangetroffen, nadat donderdag vijf doden waren gevonden. Onder de slachtoffers zijn acht burgers, meldde het Rode Kruis.
De hoofdstad Kinshasa was vrijdag voor de derde opeenvolgende dag het toneel van ernstige ongeregeldheden. Honderden betogers gingen de straat op, gewapend met stokken, om blijk te geven van hun ongenoegen over het VN-optreden in Bukavu. Zij vinden dat de blauwhelmen de burgers van de stad beter hadden moeten beschermen.
Ooggetuigen meldden dat er zeker vier mensen werden gedood toen een ordedienst een einde probeerde te maken aan plunderingen. De relschoppers richtten diverse vernielingen aan en mishandelden een VN-medewerker. De politie kon de VN’er ontzetten. De demonstranten plunderden de huizen van drie andere VN-medewerkers. De politie zette alle straten in de stad af. Winkels hielden hun deuren gesloten.
Nkunda en Mutebutsi, voormalige rebellenleiders die sinds het einde van de burgeroorlog deel uitmaken van het reguliere leger, zeiden tegen verslaggevers dat er ongeveer 120 van hun manschappen zullen achterblijven in Bukavu, een strategisch handelscentrum bij de grens met Rwanda.
De overigen zouden de stad vrijdagmiddag verlaten. De VN-commandant in Bukavu, brigadegeneraal Jan Isberg, bevestigde dat de terugtrekking donderdagavond al was begonnen. Hij kondigde aan geweld te zullen gebruiken om eventuele gewapende opstandelingen die met ingang van zaterdag nog in de stad worden aangetroffen, te ontwapenen en arresteren.
De betogers in Kinshasa verweten het leger Bukavu te hebben opgegeven en beschuldigden de 10.800 man sterke VN-macht in Oost-Congo ervan werkeloos te hebben toegekeken hoe de voormalige rebellen de verantwoordelijke legerleider de stad uit joegen. Donderdag schoten VN-militairen twee demonstranten dood toen hun hoofdkwartier werd belaagd door een woedende menigte die zich niet liet afschrikken door traangas. Vrijdag werden opnieuw wegen geblokkeerd met brandende autobanden en boomstammen en werden politieauto’s met stenen bekogeld. In het centrum van de stad, waar het VN-hoofdkwartier is gevestigd, reden pantserwagens rond met gewapende militairen.
President Joseph Kabila verscheen tweemaal op de televisie om de gemoederen tot bedaren te brengen. „Ik begrijp uw woede en verontwaardiging die u uitdrukte toen Bukavu viel. Dat toont hoe u hecht aan de nationale eenheid”, zei hij donderdagavond. „De solidariteit die u uitdrukt kan echter geenszins de excessen rechtvaardigen die hebben plaatsgevonden.”