In haar praktijk zag Tamara de Weijer, huisarts te Zwaag, positieve resultaten na aanpassing van het voedingspatroon en de leefstijl bij een twintigtal patiënten met een darmaandoening. Die bevindingen waren voor de Stichting Voeding Leeft reden om, samen met de Maag-, Lever-, Darmstichting en specialisten in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), deze voedingsadviezen te combineren met kennis uit de vakliteratuur en een wetenschappelijke studie te starten. Daarmee willen ze bij een grotere groep patiënten de effecten van volwaardige voeding onderzoeken.

Barbara Kerstens, verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het Voeding Leeftprogramma, schetst hoe het voedingspatroon voor de studie er in grote lijnen uitziet. „De basis is onbewerkt, vers en gevarieerd voedsel. Maar vooral: veel groenten. In Nederland eten we veel te veel pasta en brood, terwijl groente de basis zou moeten zijn.” Dat advies strookt met de richtlijnen van het Voedingscentrum, aldus Kerstens. „Maar op bepaalde punten gaan wij een stapje verder. Vet schuwen we bijvoorbeeld niet.”

Wat staat er op de lijst met te mijden producten? „We houden niet van allerlei dogma’s. Kort en bondig draait het hierom: minder industrieel bewerkt voedsel. Dus: minder pakjes en zakjes, geen suikers, zilvervliesrijst in plaats van witte rijst en volkorenpasta in plaats van de gewone variant.”

Brood past in het voedingspatroon maar met mate en zonder toevoegingen als broodverbeteraar, suiker, zout en gluten. Fabrikanten gebruiken de toevoegingen om deeg sneller te laten rijzen. „Brood dat de tijd heeft gekregen om te rijzen, is lekkerder en vult meer. Je hebt er dus geen zes boterhammen per dag van nodig.”

De samenstellers van het voedingsprogramma letten erop dat de darmpatiënten bepaalde vitaminen en mineralen, zoals selenium en magnesium, in voldoende mate binnen krijgen. „De deelnemers slikken daar geen tabletten voor, maar we zorgen ervoor dat de groenten en peulvruchten waar die stoffen in zitten in het programma zijn opgenomen.”

Tellen

Het programma is niet zomaar een lijstje van producten die goed voor zijn of niet mogen, stelt Kerstens. „Het gaat ons niet om allerlei dogma’s. Het gaat niet om calorieën tellen. Het gaat om de aandacht voor goede voeding die lekker is en om beweging en ontspanning.”

De voorlichtster van Voeding Leeft wijst erop dat patiënten die aan de studie willen deelnemen dit altijd in overleg met hun specialist moeten doen. „De mdl-arts is en blijft de hoofdbehandelaar. De patiënt moet zelf gemotiveerd zijn om aan het voedingsprogramma deel te nemen, maar de arts moet erachter staan. Onze ervaring met andere programma’s is dat de behandelaar dit zelden afraadt.”

De deelnemers krijgen tijdens een startbijeenkomst een werk- en receptenboek mee. De gerechten zijn lekker, eenvoudig te maken en de ingrediënten zijn in de supermarkt verkrijgbaar. De deelnemers komen na één en drie maanden opnieuw bijeen. Gedurende de drie maanden dat het programma duurt, worden de deelnemers online begeleid door medische professionals.

Verbetering

Kerstens hoopt dat de studie zal uitwijzen dat verandering van voeding inderdaad een verbetering zal betekenen voor darmpatiënten. „Bij diabetes kun je de bloedglucose meten en weet je hoe het ervoor staat. De ernst van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa kun je niet met één waarde vaststellen. Dat maakt het meten van uitkomsten ingewikkelder. Het gaat dan vooral om de kwaliteit van leven; hoe iemand zich voelt.”

In het LUMC vormt de Voeding Leeftstudie onderdeel van een groter onderzoek. Van deze deelnemers zullen meer medische gegevens worden verzameld, weet Kerstens „Zo wordt er bij hen bijvoorbeeld vaker een inwendig onderzoek gedaan. Het is voor ons te kostbaar en logistiek lastig om dat voor alle patiënten te regelen.”

>>ccuvn.nl voor meer informatie over de studie en aanmelding.