Met enige tevredenheid nam Rouvoet zaterdag kennis van de uitlating van prof. Crul, hoogleraar pijnbestrijding in Nijmegen, dat euthanasie bij lichamelijk lijden niet meer noodzakelijk is. De kennis op het gebied van pijnbestrijding is zo toegenomen dat niemand meer lichamelijk ondraaglijk hoeft te lijden.

Rouvoet: „Terminale sedatie is iets heel anders dan euthanasie. Het doden op verzoek is geen medische handeling. Vandaar die juridische controle. Sedatie valt onder normaal medisch handelen. De patiënt krijgt in geval van zwaar lichamelijk lijden een middel toegediend waardoor hij in slaap raakt en een natuurlijke dood sterft. De behandeling heeft geen levensverkorting tot gevolg. Waar terminale sedatie mogelijk is, moet een verzoek om euthanasie worden afgewezen.”

De ChristenUnie-fractievoorzitter bepleitte woensdag tijdens het wekelijkse mondelinge vragenuur in de Tweede Kamer een landelijke richtlijn waarin staat hoe artsen om moeten gaan met terminale sedatie. De artsen moeten die zelf opstellen en er zich dan ook aan houden.

Hoe moet worden gecontroleerd of artsen de richtlijn naleven en sedatie niet als alternatief voor euthanasie gebruiken?

„In een landelijke richtlijn kun je precies aangeven in welke gevallen en in welke fase je sedatie toepast. In de richtlijn kun je een bepaling opnemen dat een arts een collega consulteert. Dat zal vaak toch al nodig zijn. Niet iedere arts kan namelijk sedatie toepassen. Het is specifieke behandeling die veel deskundigheid vereist.

Als de beroepsgroep het onderling goed regelt, hoef je niet bang te zijn dat sedatie een sluiproute voor euthanasie wordt. Een goede richtlijn voorkomt juist dat artsen sedatie als vluchtroute gaan gebruiken.

De grens met euthanasie kán flinterdun worden als de arts besluit om naast het toepassen van terminale sedatie de patiënt vocht te onthouden. Dat mag dus niet gebeuren en dat moet ook in de richtlijn worden vastgelegd.”

Wat vindt u van de berichten van vanmorgen dat dementie onder voorwaarden een reden kan zijn voor euthanasie?

„Daar ben ik van geschrokken. We hebben hierover gesproken met minister Borst tijdens de behandeling van de huidige euthanasiewet, twee jaar geleden. Die bood toen een voorzichtige opening, maar de Tweede Kamer stond er huiverig tegenover. Ik was dan ook zeer verbaasd toen ik hoorde dat de huidige minister van Justitie, Donner, in oktober al akkoord is gegaan met euthanasie bij dementie.

Ik wil wel eens weten hoe zich dat verhoudt met de discussie die we in de Kamer met elkaar hebben gevoerd. Toen waren we er met elkaar lang niet uit. Ook de artsenorganisatie KNMG worstelt er nog volop mee. De vraag is of iemand die de ziekte van Alzheimer heeft wel ernstig psychisch lijdt.”

De minister van Justitie lijkt zelfs voorop te lopen in deze discussie. Hoe kijkt u daar tegen aan?

„Dat verraste mij. Het college van procureurs-generaal heeft een bijzondere verantwoordelijkheid voor euthanasie. Het is goed dat zij concrete zaken bespreken, maar gezien het verloop van het debat over de euthanasiewet in de Tweede Kamer ligt het niet voor de hand dat er wordt gewerkt in de richting van toestemming voor euthanasie bij dementie. Als de schriftelijke vragen van Van der Vlies en mij zijn beantwoord, verwacht ik dat er ook politiek debat over deze zaak nodig is.

Op zichzelf is het niet onbegrijpelijk dat het college van procureurs-generaal een brief stuurt aan de KNMG waarin het aangeeft dat bij bepaalde handelingen een goed onderbouwde diagnose hoort. Deze brief wekt echter de indruk dat het openbaar ministerie en de minister van Justitie wel akkoord kunnen gaan met euthanasie bij dementie, als er maar sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Dat gaat vele stappen te ver. Ik vind dat de minister van Justitie een deur openzet die gesloten moet blijven. Donner loopt te hard van stapel.”