„Dan doen we nu eerst de tafelrap!” roept juf Hanneke Smit tegen de kinderen uit groep 5. Ze zet het digitale schoolbord aan en er klinkt muziek. De jongens beginnen te dansen en roepen de tafels van één tot en met tien in rapvorm op. „We wisselen de lessen regelmatig af met muziek of bewegingsoefeningen”, zegt Smit. „Op die manier kunnen de jongens zich beter concentreren.”

Smit geeft deze week en volgende week les op de Zomerschool058. Een initiatief dat door de gemeente Leeuwarden wordt ondersteund en bedoeld is voor kinderen voor wie de zomervakantie te lang is. „Dit zijn kinderen die een dip krijgen in hun leerontwikkeling tijdens de vakantie”, zegt organisator Koos Pot. „Je kunt hierbij denken aan kinderen met een taalachterstand omdat er thuis geen Nederlands wordt gesproken, of andere leermoeilijkheden.”

De zomerschool wordt voor de vijfde maal georganiseerd. Het is de eerste keer dat er geëxperimenteerd wordt met gescheiden klassen voor jongens en meisjes. „We hebben allereerst alleen de kinderen uit onze jongste groep, die normaal gesproken in groep 5 zitten, gescheiden. Als blijkt dat dit een succes is, zullen we de andere groepen volgend jaar ook scheiden.”

Meer dan koffiezetten

Pot kwam met het plan toen ze vorig jaar zag dat de leeropbrengsten van jongens lager waren dan die van de meisjes. „In deze twee weken willen we het liefst een leeropbrengst van vier weken realiseren. Dit bleek echter voor jongens vaak moeilijk te zijn, omdat die over het algemeen minder lang kunnen stilzitten. Als oplossing gaven we hun dan af en toe een taak, zoals koffiezetten of even de gang opruimen. Maar uiteindelijk is het niet onze bedoeling dat ze alleen maar leren koffiezetten.”

Smit (21) begint na de zomer met haar laatste jaar aan de pabo, waarin ze een jaar zelfstandig voor de klas moet staan als leraar in opleiding (de lio-stage). Voor de zomerschool heeft ze uitgezocht waar jongens specifiek behoefte aan hebben. „In eerste instantie was ik sceptisch over het plan, omdat ik vind dat je moet voorkomen dat je vanuit een stereotiep beeld over jongens en meisjes denkt. Maar ik merk wel dat jongens meer behoefte hebben aan afwisseling en beweging. Doordat we nu een jongensklas hebben, is daar meer ruimte voor.”

De jongens vinden het tot nu toe wel fijn om in een klas zonder meisjes te zitten. „Meisjes leiden vaak af en zitten veel te kletsen”, vindt Stijn. „Ze fluisteren vaak en geven soms stiekem briefjes door de klas. Maar heel af en toe zijn ze ook wel gezellig.”

Op de vraag of ze na de vakantie weer in een klas met alleen jongens willen zitten, roept de hele groep in koor: „Ja.” Ook de meisjesgroep vindt een gescheiden klas wel prima. „Jongens zijn vaak druk en irritant”, roept Raissa. „Ze pakken je spullen soms af en proberen stoer te doen en op te vallen bij de meiden.”

Ook Esther vindt dat het lekker rustig is zonder jongens in de klas. „De meeste jongens zijn druk, op een paar na dan met wie ik wel goed op kan schieten.”

Het is niet zo dat de jongens en de meisjes de hele week van elkaar gescheiden zijn. Pot: „We scheiden hen puur om de leeropbrengst te verhogen. De middagactiviteiten, zoals kanovaren en andere sportactiviteiten, doen ze wel samen.”

Rosan uit groep 6 vindt het wel fijn dat ze in een gemengde klas les krijgt. „Er zijn irritante jongens bij, hoewel sommigen ook best aardig kunnen zijn. Maar uiteindelijk is het ook belangrijk om te leren hoe je moet samenwerken met jongens.”

De zomerschool begon vijf jaar geleden met twaalf leerlingen. Dit jaar doen er 110 leerlingen uit Leeuwarden mee. Pot: „Dat is het maximum. Het is alleen bedoeld voor de kinderen die het echt nodig hebben. Er zijn meer kinderen die zich opgeven dan dat er plekken zijn. Dit jaar hebben we helaas twintig kinderen moeten afwijzen. Dat doet pijn, maar helaas hebben we geen geld om nog meer groepen te creëren.”

De begeleiding wordt verzorgd door vrijwilligers. Daarnaast is er bij elke groep een leerkracht aangesloten. „Nu bieden we les aan voor groep 5 tot en met 8. Het liefst breiden we dit in de toekomst uit tot alle groepen.”

Jaden is blij met de zomerschool. „Ik vind de vakantie anders te lang en begin me dan te vervelen. School is normaal vaak saai, maar hier leren we allemaal nieuwe dingen door spelletjes te doen.”

Zomerscholen in soorten en maten

Zomerscholen zijn er in soorten en maten. Om kennis bij te spijkeren, of het aantal zittenblijvers en het aantal leerlingen dat naar een lager schoolniveau moet terug te dringen –staatssecretaris Dekker van Onderwijs trok daar vorig jaar 9 miljoen euro extra voor uit–, of kinderen door colleges al vroeg te enthousiasmeren voor de wetenschap.

Een van de zomerscholen is die van Driestar educatief, Erdee Media Groep en RMU voor christelijke ”young professionals”. Sprekers uit onder andere de politiek, de wetenschap en het maatschappelijk veld verzorgen deze week in Gouda interactieve presentaties. Daarnaast is er aandacht voor vorming vanuit het christelijk gedachtegoed door middel van een persoonlijke leerlijn. Ook staan er culturele activiteiten op het programma.