Drie musea halen middeleeuwen uit het duister
Het Museon in Den Haag gaat de „donkere middeleeuwen” met een gloednieuwe expositie uit het duister halen, samen met het Valkhof in Nijmegen en het LVR-LandesMuseum in Bonn. Volgens Willemien Meinders, conservator geschiedenis in het Museon, hebben veel mensen nog steeds een nogal eenzijdig beeld: dat van de verhalen van Robin Hood, koning Arthur, Game of Thrones aan de ene kant en veel somberheid, griezeligheid en narigheid als de pest aan de andere kant. „Maar dat is echt niet alles”.
De benaming middeleeuwen werkt natuurlijk ook al niet mee. „Dat komt door de renaissance, die teruggreep op de klassieken. Wat ertussen zat, was niet goed”. Maar in de middeleeuwen keken ze ook verder dan hun neus lang was en gingen ze in een wereld van stadstaatjes en ministaatjes op hun manier al internationaal: er waren handels- en pelgrimsroutes. Ook werden er allerlei uitvindingen gedaan zoals alleen al het papier, het bankbiljet, de ploeg die de grond keert en het schaakspel. En er waren vrije steden waar geen koningen of kerkleiders in hun eentje de dienst uitmaakten, maar burgers veel te zeggen hadden.
Het Museon bijt eind september het spits af en toont ‘Ridders en kastelen, een nieuwe kijk op de middeleeuwen’ verspreid over acht moderne binnenpaviljoens een jaar lang. Daarna volgt Bonn en tenslotte Nijmegen. Er is nadrukkelijk gekozen voor een frisse moderne vormgeving, allemaal om dat duistere beeld extra tegen te gaan. In zeven paviljoens komt iemand centraal te staan: een ridder, een jonkvrouw,een boer, een minstreel, een handelsvrouw, een ambachtsman en een monnik. In het paviljoen van de minstreel kun je bijvoorbeeld je eigen arrangement maken van een speciaal gecomponeerd ‘middeleeuws’ muziekstuk en bij de ridder kun je in het zadel klimmen om zogenaamd mee te doen aan een toernooi.
Maar er zijn ook echte overblijfselen te bewonderen, zoals een zwaard uit de dertiende eeuw, een waterkan in de vorm van een ridder te paard, een mondharp, een pelgrimshoorn en schoenen met de destijds ook al zo modieus geachte punten.