Opinie

Ook onder Trump blijft relatie met Rusland slecht

Als het al zo is dat Donald Trump de favoriete kandidaat van de Russische president Poetin was, dan is daar in elk geval nu weinig van te merken. Rusland en de VS blijven onverminderd op ramkoers. Donderdag beschuldigde Moskou Amerika van de „mentaliteit van de Koude Oorlog.”

Hoofdredactioneel commentaar
4 August 2017 11:04Gewijzigd op 16 November 2020 11:10
Poetin en Trump samen op een koffiebeker. De werkelijkheid is anders. beeld  AFP, Mladen ANTONOV
Poetin en Trump samen op een koffiebeker. De werkelijkheid is anders. beeld AFP, Mladen ANTONOV

President Trump zegt dat hij dit anders wil. Hij was bijvoorbeeld tegen nieuwe sancties tegen Rusland, maar het Congres zette deze wet vorige week toch door. Trump verwijt nu het Amerikaanse parlement dat het tussen de VS en Rusland tot een „historisch en gevaarlijk laag punt” is gekomen.

De vraag blijft echter of Trump –als hij het helemaal alleen voor het zeggen zou hebben– dooi zou kunnen brengen in de bevroren verhoudingen. Hij is niet de eerste president die zijn tanden stuk bijt op Moskou.

Bij zijn aantreden in 2009 sprak president Obama over een „reset” van verstoorde relatie. Dat was enerzijds een manier om zich af te zetten tegen zijn voorganger Bush. Maar het verraadde ook een oppervlakkig optimisme om te denken dat de verhouding met Rusland via de aan-uitknop te herstellen is.

Tijdens de acht jaren onder Obama is de relatie tussen de twee grootmachten alleen maar slechter geworden. Doorlopend waren er kwesties die tot grote spanning leidden. Denk aan het ingrijpen in Libië, waarbij de Russen zich misleid voelden. Denk aan de westerse steun aan de gewapende oppositie in Syrië, terwijl het Assadregime een bondgenoot van Rusland is. En klap op de vuurpijl was de Russische invasie in de Krim. Naast deze grote zaken zijn er nog talloze andere kwesties die het contact hebben verziekt.

Sommige deskundigen zeggen dat Rusland maar één ding wil: als grootmacht serieus worden genomen. Dit kan waar zijn, maar de vraag is wat dit beleidsmatig betekent. Vanouds is gedacht dat topontmoetingen genoeg zijn om landen het idee te geven dat ze meetellen. Maar inmiddels hebben al zo veel premiers en presidenten in het Witte Huis voor de haard gezeten, dat dit Poetin in elk geval niet tevreden stelt.

Anders dan zijn voorgangers heeft Trump onmiskenbaar een stijl die past bij het machogedrag van Poetin. Maar het effect daarvan lijkt tot nu alleen destructief.

Sinds de jaren negentig lijken vrijwel alle westerse leiders zich te hebben vergist in de diepte van de Russische frustraties. Als westerlingen zijn we geneigd te zeggen dat we een streep onder het verleden zetten en samen een nieuwe toekomst bouwen. Maar Russen hebben een ander geheugen. Nog dagelijks voelen zij de pijn van de Koude Oorlog en de vernederingen uit de jaren negentig. Dat helpt geen „reset” tegen.

Datzelfde geldt ook andersom. Het inpikken van de Krim is voor het Westen een flagrante schending van de wereldorde, die nooit als feit kan worden geaccepteerd. Het protest hiertegen is trouwens ook nodig om Moskou te remmen in de ambitie om meer aangrenzende gebieden te ‘omhelzen’.

Tijdens de echte Koude Oorlog was er nauwelijks diplomatiek contact tussen Rusland en de VS, dus of die uitdrukking op zijn plaats is, valt te betwijfelen. Maar van een warme relatie vol vertrouwen zullen we voorlopig niet kunnen spreken.

Meer over
Commentaar

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer