De 36-jarige moeder kan in een „geweldig isolement” hebben gezeten, zegt De Hoog, die benadrukt dat voorzichtigheid is geboden bij het beoordelen van het familiedrama, omdat de exacte toedracht nog niet bekend is.

Doordat de moeder was gescheiden, kunnen de problemen zich hebben opgehoopt, oppert De Hoog. „De mogelijkheid bestaat dat de vrouw de echtscheiding als een nederlaag heeft ervaren. Ze zou kunnen zijn gaan tobben, zonder hulp van een kerk of een psycholoog in te schakelen. Misschien heeft ze niet durven aankloppen bij anderen. Daarbij kan ze in totale verwarring zijn geraakt.”

Zeker is dat de gevolgen van echtscheiding in Nederland worden onderschat, onderstreept de gezinssocioloog. „De weg naar en de nasleep van een echtscheiding zijn veel ingrijpender dan in het algemeen wordt aangenomen. Partners proberen in goed overleg uit elkaar te gaan, maar er doen zich toch vaak problemen voor. Men zet elkaar de voet nogal eens dwars. Man of vrouw moeten op zoek naar een ander huis. Men krijgt een andere vriendenkring. Vaak wordt er een oorlog over de hoofden van de kinderen uitgevochten. In de werkkring krijgen gescheidenen vaak geen luisterend oor. De teneur is dan toch vaak: „Zeurpiet.” Of er wordt over de mensen geroddeld.”

Het is goed mogelijk dat een psychische stoornis heeft geleid tot „de verschrikkelijke ramp” in Berghem, stelt de gezinssocioloog. „De vrouw kan een bepaalde psychische grens zijn overschreden, waardoor deze ellendige zaken zich konden voordoen. Er zou sprake kunnen zijn van een bepaalde geestesvernauwing.”

Er valt niet een bepaalde categorie mensen op te stellen die een verhoogd risico loopt ooit te maken te krijgen met een gezinsdrama, stelt De Hoog. „Het lijkt erop dat dit gezin ogenschijnlijk normaal functioneerde. Het leek mee te draaien in de dorpsgemeenschap en maakte voorzover mij bekend niet deel uit van een of ander merkwaardig genootschap.”

Het is zeer waarschijnlijk dat de vrouw in ieder geval niet uit haat jegens haar kinderen heeft gehandeld, beaamt De Hoog. „Als het waar is dat deze vrouw haar kinderen heeft gedood, zal dat niet gebeurd zijn omdat die kinderen zo vervelend zijn.” Veel eerder zal er sprake zijn van „overmatige bescherming” van de kinderen.

Nederlanders moeten niet de illusie hebben dat gezinsdrama’s als in Berghem zijn te voorkomen, reageert prof. dr. N. W. Slot, hoogleraar orthopedagogiek aan de Vrije Universiteit. „Gelukkig komt dit soort vreselijke drama’s heel weinig voor, maar we moeten niet denken dat we met allerlei systemen, instellingen en preventieve maatregelen deze zaken kunnen voorkomen. We hoeven ons hier niet bij neer te leggen, maar moeten anderzijds niet de hoogmoedige gedachte hebben dat we met bijvoorbeeld de instelling van gezinscoaches al de problemen voor kunnen zijn. Nu heerst in dit land vaak de sfeer dat we de overheid de zwartepiet toespelen. Die zou dan bijvoorbeeld verantwoordelijk zijn voor de brand in Volendam. Ik vind dat een naar soort vorm van reageren.”

Op grond van de mediaberichten heeft Slot niet het idee dat de familie in Berghem een „multi-problems-gezin” was. „Bij het drama in Roermond, waar een vader zijn eigen huis in brand stak waarbij zijn zes kinderen om het leven kwamen, wisten we dat er sprake was van veel problemen en dat er hulpverlening was ingeschakeld. Hier lijkt dat niet het geval, al zal de tijd het leren.”

Het zou Slot niets verbazen als de vrouw in een „heel ernstige depressie” tot haar vermoedelijke daden is gekomen. „Het zou goed kunnen dat de vrouw heeft geleden aan een stoornis, hoe naar we dat woord misschien ook vinden. Misschien hebben haar zorgen al lang gesluimerd en is het uiteindelijk tot een uitbarsting gekomen.”