Als gevolg van het geruzie zijn voor vandaag belegde gesprekken over de benoeming van een nieuw Iraaks staatshoofd uitgesteld. Dit gebeurde op verzoek van de Verenigde Staten.

De Iraakse regeringsraad beklaagt zich over de te grote bemoeienis van Washington in het selecteren van de president. „Er is behoorlijk wat inmenging. Ze zouden de Irakezen zelf moeten laten beslissen. Dit is een Iraakse zaak”, aldus raadslid Mahmud Othman. De Amerikaanse bewindvoerder in Irak Paul Bremer en de speciale VN-gezant Lakhdar Brahimi zouden bovendien de regeringsraad te weinig zeggenschap geven in deze zaak en geen overleg voeren met Iraakse groeperingen buiten de raad.

Vragen rijzen daardoor over de legitimiteit van de nieuwe regering. „We hoopten dat deze regering enige legitimiteit zou hebben, maar als de regering op deze manier wordt gevormd, zal de Iraakse bevolking haar afwijzen”, meent een naaste medewerker van raadslid Muhammadawi.

Kleine partijen die geen zitting hebben in de regeringsraad beklagen zich ook over het hele proces, dat in hun ogen niet democratisch verloopt. „Ons is een onafhankelijke benoeming door de Verenigde Naties beloofd, maar wat we nu zien, zijn dezelfde gezichten in een nieuw decor en op nieuwe stoelen”, zei een woordvoerder van een unie van 32 kleinere partijen.

Ook de Raad van Soennitische Oelema’s, een van de belangrijkste soennitische organisaties in Irak, heeft kritiek. „De Amerikanen willen dat hun vrienden deelnemen aan de regering, terwijl de Irakezen hopen dat de nieuwe regering neutraal is. We hopen dat de Amerikanen lering trekken uit de regeringsraad en het Iraakse volk zijn regering laat kiezen”, zei een woordvoerder maandag.

De Iraakse oud-minister van Buitenlandse Zaken Adnan Pachachi weigert president van Irak te worden. De soennitische politicus was dinsdagmorgen door de coalitiemacht en de Iraakse regeringsraad voorgedragen om staatshoofd te worden tijdens de overgangsperiode, voor er verkiezingen worden uitgeschreven. Volgens de interim-minister van Planning, Mehdi al-Hafez, heeft Pachachi echter voor de eer bedankt. De Iraakse regeringsraad heeft haar oog voor het vooral ceremoniële ambt van president nu laten vallen op Ghazi al-Yawar, die sinds twee weken aan het hoofd staat van de regeringsraad.

Een maand voor de soevereiniteitsoverdracht van 30 juni staat nu alleen vast dat Iyad Allawi de nieuwe premier wordt en dat de ministers van Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken en Defensie hun post houden. Over de zeggenschap van de nieuwe regering over de internationale troepenmacht wordt nog druk overleg gevoerd, aldus de hoogste Amerikaanse militair, generaal Myers. Washington gaat er daarbij van uit dat Irak de coalitietroepen nodig heeft en wil houden om de veiligheid te waarborgen.

In het pinksterweekeinde vielen er weer talrijke doden in Irak. Dertig aanhangers van de radicale geestelijke Muqtada al-Sadr vonden de dood bij gevechten in Kufa; een autobom eiste gisteren in Bagdad zeker vier levens. Minstens zeven Amerikaanse militairen vonden het afgelopen weekeinde de dood door gevechten en aanslagen. Een lijfwacht en de chauffeur van een Nederlands journalistenechtpaar werden vrijdag ontvoerd en zijn zaterdag dood teruggevonden.

Op een snelweg in het Zuid-Iraakse Samawah, waar Nederlandse en Japanse troepen zijn gelegerd, ontplofte gisteren een minibus. Volgens getuigen is daarbij een omstander gewond geraakt. De explosie deed zich voor toen een Amerikaans konvooi langsreed, zei een inwoner van Samawah. Voorzover bekend raakten er geen Amerikanen gewond.

Een aanval op een Brits konvooi op een snelweg in Bagdad kostte zondag het leven aan een Iraakse bewaker en een omstander. De andere inzittenden van het konvooi, vier Britten en een Irakees, ontkwamen al schietend. Volgens getuigen dwongen ze een passerende auto hen mee te nemen.

Twee Britse burgers die voor een bewakingsdienst werkten kwamen maandag om het leven toen hun auto in de buurt van het hoofdkwartier van de buitenlandse troepen in Bagdad werd opgeblazen door een bom die langs de kant van de weg lag. In Samarra, 120 kilometer ten noordoosten van Bagdad, vielen drie doden en vier gewonden toen op een markt drie granaten ontploften.