Beth Aho noemt tijdens een bijeenkomst in het Enschedese verenigingsgebouw van platform Aram als schrijnend voorbeeld de regio Tur Abdin in het zuidoosten van Turkije. Minderheden kunnen zich laten erkennen als minderheid door zich te laten registreren. In dat geval behouden ze het recht op kerkelijke gebouwen en de kloosters worden als het ware eigendom van de dorpen.

Herindeling

Intussen is Tur Abdin bij een herindeling opgegaan in de grootstedelijke gemeente Mardin. „Als een gemeente de grootstedelijke status krijgt, veranderen de onderliggende dorpen in stadswijken en vervallen de speciale rechten van de dorpen. Op die manier gaat het eigendomsrecht van de kerken via de grootstedelijke gemeente weer naar de Turkse regering. De christenen worden op die manier totaal rechteloos gemaakt.”

Aramese organisaties in Nederland volgen de ontwikkelingen in Turkije nauwlettend. „We hebben contact gezocht met de politiek en inmiddels zijn er Kamervragen gesteld”, meldt Aho. Ook in het Europees Parlement kwam de kwestie aan de orde, bij debatten over de toetreding van Turkije tot de Europese Unie. „Immers, ieder moment kan tegen onze mensen gezegd worden: Jullie gaan eruit. Er is ook niet alleen sprake van onteigening van kerken en kloosters, het gaat veel verder. Bij kloosters liggen vaak begraafplaatsen en ook die vervallen dan aan de staat.”

Tweede spreker is de in Beiroet woonachtige Libanese Nederlander Elia Barsoum. Hij stelt vast dat door de komst van 6 miljoen vluchtelingen naar het land de situatie voor christenen in Libanon er niet stabieler op geworden is. „De angst voor de islamitische vluchtelingen neemt alleen maar toe. Wie vertrekt, mag niet terugkeren.”

De vluchtelingen missen vaak de nodige medische hulp, en een ziekenhuis is niet voor alle mensen betaalbaar. Datzelfde geldt voor onderwijs. „We moeten hen helpen”, zegt Barsoum, die pleit voor meer samenwerking tussen hulporganisaties. „Maken we geschiedenis of gaan we die alleen maar lezen?” was zijn indringende vraag.

Welke concrete stappen kan Nederland ondernemen om het tij in het Midden-Oosten te keren, vraagt iemand uit de zaal. „Minister Koenders laat zich inpakken door Turkije”, vindt Barsoum. „Hij zegt dat er niets aan de hand is.” Gemeenten in ons land kunnen partnerschappen aangaan met plaatsen in de gevarenzone, suggereert de Libanees. „In dat geval houd je elkaar op de hoogte en ben je erbij als er iets misgaat.”

Barsoum vreest dat Libanese christenen uiteindelijk naar West-Europa zullen komen. „Maar het is beter als ze daar blijven.” Hij pleit ook voor het bewapenen van de christenen. „Ze kunnen zich nu niet eens verdedigen.”