Ik ben onaangenaam verrast door de wijze waarop het Engelse artikel “One in six young people are Christian as visits to church buildings inspire them to convert” (The Telegraph) momenteel door diverse media vertaald wordt naar de Nederlandse context.

Kort samengevat wordt in een aantal christelijke media (waaronder RD, 23-6) beweerd dat het bezoeken van een kerk voor jongeren beter werkt om tot geloof te komen dan Alpha (Youth) of andere jongerengespreksgroepen. De cijfermatige onderbouwing in de verschenen artikelen klopt niet, evenmin als de inhoudelijke conclusies die worden getrokken.

Normaal reageren we als Alpha Nederland niet snel op artikelen waarin Alpha wordt besproken. Waarom nu wel?

Interpretatie

Ten eerste worden er conclusies getrokken die geen recht doen aan het onderzoek dat aan het Engelse artikel ten grondslag ligt, noch aan de werkelijkheid in Engeland op dit moment. Een schets van de context: uit het onderzoek blijkt dat maar 8 procent van de 825 jongeren die zichzelf christen noemen na hun elfde verjaardag tot geloof is gekomen. Net iets meer dan de helft van deze groep geeft aan Jezus werkelijk als de mensgeworden God te zien, de andere helft gelooft dat niet of ziet Jezus als een profeet of religieuze leider.

Het merendeel van het totale aantal onderzochte christelijke jongeren is zelfs christelijk opgevoed (64 procent) of voor de elfde verjaardag tot geloof gekomen (28 procent). Van de christelijke jongeren die na hun elfde tot geloof kwamen, geeft uiteindelijk 5 procent aan dat het bezoek aan een kerkgebouw hierin een belangrijke rol heeft gespeeld. Opgroeien in een christelijk gezin (45 procent), een christelijke school (17 procent), zondagsschool (15 procent) en Bijbellezen (15 procent) blijken voor christelijke jongeren veel belangrijkere redenen voor hun geloof.

Toch worden aan de bevindingen van die groep stevige conclusies verbonden over de effectiviteit van het bezoeken van een kerkgebouw als het gaat om hun bekering. Het gegoochel met cijfers, waardoor kerkgebouwen een onrechtmatige rol wordt toebedeeld, zet de lezers, en daarmee ook kerken die zich bezinnen op missionair jongerenwerk, op het verkeerde been.

Het onderzoek is rijk aan relevante gegevens, mits de interpretatie zuiver is. Een christelijk medium had uit de gegevens heel wat andere interessante conclusies kunnen halen. Die hadden ons beter geïnformeerd over het bereiken van jongeren met het Evangelie.

Rondom de interpretatie van de cijfers staan we overigens niet alleen in onze analyse. Dr. M. van der Meulen van de PThU stelt in zijn lezenswaardige blog op martenvandermeulen.nl ook een aantal getrokken conclusies ter discussie.

Ontmoetingsplek

Ook werd geconcludeerd: „Schoolklassen uitnodigen of jongeren kennis laten maken met het ritueel van gebed is effectiever dan Alpha-Youth.”

Uit talloze onderzoeken blijkt echter dat relaties een grote rol spelen in de ‘bekering’. Ook in dit onderzoek wordt aangetoond dat meer dan de helft van de niet-christelijke jongeren het op prijs stelt als een bekende iets deelt over zijn of haar geloof in Jezus. Ruim een derde (36 procent) zou het fijn vinden wanneer iemand met hem zou willen bidden.

Alpha-Youth draait volledig om relaties en om gebed. Het is dé ontmoetingsplek voor christelijke en niet-christelijke jongeren die God willen leren kennen. Die relaties kun je niet vergelijken met, laat staan vervangen door een bezoek aan een kerkgebouw.

Onmisbaar

Verder slopen er nogal wat onrechtmatigheden in de gepubliceerde artikelen. Drie voorbeelden:

l Waarom geeft men de twee marginale categorieën in het onderzoek (kerkgebouwen en jongerencursussen) een hoofdrol in de artikelen en vergroot men die uit, terwijl veel relevantere conclusies te trekken zijn?

l Alpha-Youth wordt meermalen verward met de Alpha-cursus (de volwassenenvariant). Die is echter niet meegenomen in het onderzoek, dat zich richtte op jongeren tot 18 jaar.

l Navraag bij het Britse onderzoeksbureau leert ons dat dit alleen de data had aangeleverd en dat de Church of England de interpretatie en persberichten had verzorgd, die de Nederlandse media vervolgens zonder nader onderzoek hebben overgenomen.

Gespreksgroepen met niet-christenen, maar ook met christenen onderling, in wat voor vorm ook, zijn buitengewoon waardevol en effectief. Open je kerkgebouwen, maar blijf in het missionaire werk vooral voortbouwen op relaties. Naar buiten gerichte groepen zijn daarbij onmisbaar!

De auteur is directeur van Alpha Nederland.