Waarom krijgt Google zo’n bijzonder hoge boete?

Het bedrijf heeft volgens de Europese Commissie misbruik gemaakt van zijn zoekmachine om eigen producten en diensten, zoals de prijsvergelijker Google Shopping, te bevoordelen ten opzichte van de concurrentie. Tik bijvoorbeeld ”rugzak” in en je krijgt direct betaalde links die verwijzen naar betreffende warenhuizen. Dat is oneerlijke concurrentie, vindt de commissie.

Rechtvaardigt dit „misbruik” zo’n miljardenboete?

Je moet niet vergeten dat in Europa 90 procent van alle zoek-opdrachten via Google gaat. Het gaat dus wel ergens om. Volgens de Commissie is de marktpositie van Google dominant in alle 31 landen van de Europese Economische Ruimte, dat zijn de 28 EU-landen plus Noorwegen, IJsland en Liechtenstein. Het bedrijf misbruikt die positie om in al die landen Google Shopping „prominent” te tonen. In Nederland is dat sinds mei 2011 het geval, maar in Duitsland en Groot-Brittannië begon dat al in januari 2008. De impact van Google is dan ook enorm.

Hoe reageert Google op de boete?

Het bedrijf is het „met respect” niet eens met de Commissie en overweegt in hoger beroep te gaan. In een dinsdag gepubliceerd blog stelt Google dat consumenten die een zoekmachine gebruiken om een product te zoeken, niet zitten te wachten op een lijstje met vergelijkingssites waar zij hun vraag nog eens kunnen herhalen. Veel liever krijgen zij directe links naar webshops die het gezochte artikel aanbieden.

Hoelang heeft Google de tijd om te reageren?

EU-commissaris Margrethe Vestager (Mededinging) heeft het bedrijf dinsdag gesommeerd zijn „illegale praktijken binnen negentig dagen te beëindigen en bovendien zijn rivalen gelijk te behandelen.” Anders wordt Google daar elke dag dat het er niet aan voldoet, ook nog voor beboet. Zo’n dwangsom is niet mals: maximaal 5 procent van de gemiddelde dagomzet (rond de 200 miljoen euro) van moederbedrijf Alphabet. Zo’n dagboete kan dus oplopen tot een slordige 10 miljoen euro.

Wat als Google niet betaalt en gewoon doorgaat?

De vraag is of dat gebeurt. Vergeet niet dat het bedrijf in Europa grote belangen heeft. Niet alleen qua omzet, maar ook bedrijfsmatig. Denk alleen maar aan de vier datacentra –waaronder die in de Eemshaven– die in Europa staan. Google zal er daarom alles aan doen om er op een goede manier uit te komen met de Europese Commissie.

Gaat het inderdaad om een recordboete?

Jazeker. Analisten dachten vorige week nog aan een bedrag rond de 1 miljard euro. Dat het 2,42 miljard is geworden, heeft vriend en vijand verbaasd. Overigens zijn er in het verleden wel vaker forse boetes uitgedeeld:

• Chipmaker Intel kreeg in 2009 een boete van 1,1 miljard euro vanwege het ongeoorloofd korting geven aan computerfabrikanten.

• Microsoft kreeg in 2004 een boete van 497 miljoen euro na klachten van rivalen over monopoliegedrag door de softwarereus. In 2008 en 2013 volgden nog twee boetes, van respectievelijk 860 miljoen en 561 miljoen euro.

• Autobouwer Daimler (1 miljard euro) en truckfabrikant DAF (752 miljoen euro) kregen vorig jaar boetes vanwege kartelvorming.

Wat gaat Brussel met die miljarden doen?

Het geld wordt bij de begroting opgeteld. Op die manier blijft er aan het einde van het jaar geld over, dat Brussel vervolgens over de lidstaten verdeelt. Omdat Nederland ieder jaar zo’n 5 procent van de totale EU-begroting betaalt, zal er van de Googleboete op termijn ongeveer 100 miljoen euro in Nederland terechtkomen.