„Wie had gedacht dat Italië zo’n efficiënt land is? Het is de eerste keer dat mijn vrouw en ik één ontvangst hebben voor twee staatsbezoeken. Het is waarschijnlijk de eerste en laatste keer.”

Dat zei koning Willem-Alexander donderdagmiddag met een kwinkslag. Het publiek, een afvaardiging van de Nederlandse gemeenschap in Italië, lachte uitbundig om zijn woorden. Het gaf aan hoezeer de staatsbezoeken aan Italië en het Vaticaan in goede stemming verliepen.

Het koningspaar had eerder de dag een bezoek gebracht aan paus Franciscus. De ontmoeting achter gesloten deuren duurde 35 minuten. De thema’s die werden besproken, waren milieubescherming en armoedebestrijding, zo blijkt uit de persbericht van de Heilige Stoel.

Het onderhoud tussen het koningspaar en de paus werd weergegeven als een „hartelijke bespreking”, een niet alledaagse omschrijving van een pauselijke ontmoeting.

De atmosfeer was een maand geleden wel anders toen Donald Trump, de Amerikaanse president, een bezoek aan de paus bracht. Dat gesprek duurde korter dan een halfuur, en de sfeer was gespannen.

Bevelhebbersstaf

Het koningspaar schonk de paus een bos witte en gele tulpen, de kleuren van het Vaticaan. Franciscus schonk de koning en de koningin onder andere drie van zijn teksten, waaronder ”Laudatio Si”, de zogeheten ”milieu-encycliek” uit 2015.

Koning Willem-Alexander heeft donderdagmorgen in de pauselijke bibliotheek in het Vaticaan met enige emotie ook een bevelhebbersstaf in ontvangst genomen die in 1574 is gebruikt bij de Slag op de Mookerheide, tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De staf is vermoedelijk door Willem van Oranje aan een van zijn legeraanvoerders geschonken. Willems broers Lodewijk en Hendrik kwamen bij de slag om het leven.

Het was een „heel speciaal moment”, zei Willem-Alexander, om als koning van Nederland en verre verwant van Willem van Oranje de „voor onze geschiedenis zo belangrijke staf” in bruikleen te ontvangen bij zijn eerste staatsbezoek aan het Vaticaan. „We zullen er goed voor zorgen.”

De 82 centimeter lange staf is volgend jaar te zien in het Nationaal Militair Museum, tijdens een bijzondere tentoonstelling over Willem van Oranje.

De bijeenkomst in de pauselijke bibliotheek vormde de afsluiting van het staatsbezoek aan de Heilige Stoel, en volgde op de audiënties bij paus Franciscus en staatssecretaris Pietro Parolin.

Friezenkerk

Eerder hadden Willem-Alexander en Máxima een privé-bezoek gebracht aan de Friezenkerk, die aan het eind van de achtste eeuw is gesticht om pelgrims van het toen pas gekerstende Nederland te ontvangen.

Sinds 1989 doet zij weer dienst als het centrum voor rooms-katholieke Nederlanders in Rome. Willem-Alexander kent de kerk van zijn bezoek in 2001 in aanloop van zijn huwelijk met (de rooms-katholieke) Máxima.

Met het traditionele bezoek aan de Nederlandse gemeenschap eindigde het hoofdstuk ”Rome”. Bij deze ontmoeting met landgenoten was de koningin in een informele zomerjurk. Ze had het haar opgestoken met een uitbundige rode haarclip.

Minder dan twee uur later verscheen het koningsstel in hetzelfde outfit alweer in Milaan – hemelsbreed 475 kilometer verder. Daar wachtten onder anderen de burgemeester van de stad hen op. Daarna ging het door met een bezoek aan de refter van het klooster waar Leonardo Da Vinci het wereldberoemde ”Laatste avondmaal” schilderde.

Vandaag is het staatsbezoek geëindigd.