Column (Jan van Klinken): Nogmaals Patmos
Op alle mogelijk manieren sprak ik het uit, het woord Areopagus. Achteraf bevond ik me er vlakbij, maar niemand wist waarop ik doelde. Totdat een gemeentewerkman begreep waar ik heen wilde. Onder ons mag de Areopagus in Athene een magische klank hebben, de toeristen in de Griekse hoofdstad hadden er geen benul van.
Uiteindelijk vond ik het rotsplateau waar Paulus de intellectuelen van Athene ontmoette. Het maakt deel uit van de Akropolis, een machtige tafelberg die het silhouet van de Griekse hoofdstad op indrukwekkende wijze domineert. Toeristen uit de hele wereld komen erop af. Hier is wereldgeschiedenis geschreven.
Maar zoals gezegd, voor dat kale rotsplateau waar Paulus de confrontatie met de wijsgeren van zijn tijd aanging, is geen belangstelling. Typerend voor de afnemende invloed van de Bijbel, denk je dan. Er hangt nog wel een bescheiden bord waarop Handelingen 17 wordt geciteerd met de bekende uitkomst dat de mannen van de stad een heel eind met de apostel mee wilden reizen, totdat hij over de opstanding der doden begon. Toen haakten de meesten af.
De herinnering aan de Areopagus kwam bij me bovendrijven toen het vorige week ging over de predikant die, mocht hij ontvoerd worden, hoopte dat het naar Patmos zou zijn. Een jaar of tien geleden waren mijn vrouw en ik in de gelegenheid om dit Griekse eiland te bezoeken. We zaten op Samos en vandaaruit kun je in een dag heen en weer naar Patmos.
Tot onze verbazing was de boot aardig vol. We namen aan dat de schoonheid van het eiland de reisgenoten lokte. Dat hun bezoek iets met de apostel Johannes en zijn verbanning naar Patmos te maken zou hebben, leek ons uitgesloten. De Areopagus liet iedereen links liggen, zo zou het ook wel zijn met de herinneringen aan het verblijf van Johannes. Was het ook niet een beetje zo dat Johannes van ‘ons’ was, ook al zullen maar weinig reformatorische theologen de handen aan zijn visioenen branden? In ieder geval heeft zijn Openbaring een hoog bevindelijk gehalte.
Tot onze verbazing bleken bij aankomst nog veel meer bezoekers op Patmos te zijn afgekomen. En zie, het gros van hen sloot zich aan bij de excursie naar de grot waarin Johannes zou hebben geleefd. Er viel eigenlijk weinig te zien maar de plek gaf wel een indruk van de eenzaamheid waarin de apostel moet hebben verkeerd.
De meeste bezoekers waren rooms-katholiek, zo viel uit de gesprekken op te maken. Eén ding bleef een raadsel: waarom Johannes zo populair is in hun kringen terwijl Paulus hen gestolen kan worden. Ergens moet er een kardinale misser zijn gemaakt.