Kerk & religie

Op Sjavoeot ligt het openbare leven stil

Het openbare leven in Israël lag woensdag stil. Religieuze Joden vieren Sjavoeot, oftewel het Wekenfeest. Het is het feest waarop Joden vieren dat God hun de thora gaf.

Alfred Muller
26 May 2004 10:40Gewijzigd op 14 November 2020 01:16
JERUZALEM - Religieuze Joden vieren woensdag Sjavoeot, het Wekenfeest. Op deze dag -zeven weken en een dag na Pesach (het Joodse Paasfeest)- vieren zij dat God hun de thora gaf. Het feest eindigt woensdagavond na zonsondergang. Voor Joden in de diaspora d
JERUZALEM - Religieuze Joden vieren woensdag Sjavoeot, het Wekenfeest. Op deze dag -zeven weken en een dag na Pesach (het Joodse Paasfeest)- vieren zij dat God hun de thora gaf. Het feest eindigt woensdagavond na zonsondergang. Voor Joden in de diaspora d

De voorbereidingen voor het feest begonnen dinsdagmorgen. Al vroeg was het bijvoorbeeld druk in de bakkerijen. Israëliërs sloegen kwarkgebak in. Melkproducten en honing, dat is wat je eet tijdens Sjavoeot. In Haifa bakten ze een 3 meter lange kwarktaart. Je kon er een stukje van kopen; de opbrengst was voor de armen. Sommige kibboetsniks (bewoners van een kibboets) organiseren vandaag feestelijke bijeenkomsten, waarbij ze de opbrengsten van het land tonen.

Het feest zelf begon voor het ondergaan van de zon dinsdagavond. Orthodoxe Joden trokken eerst naar de synagoge voor de gebeden. Thuis volgde een feestelijke maaltijd. Velen togen later op de avond naar de synagogen of talmoedscholen, om er de nacht door te brengen met het bestuderen van religieuze teksten. Tegen de ochtend wandelden ze naar de Westelijke Muur voor de ochtendgebeden, waarbij ook werd gedanst en gezongen.

De naam Sjavoeot of Wekenfeest is ontleend aan het bijbelse gebod om zeven weken en een dag te tellen vanaf Pesach (het Joodse Paasfeest). Het feest wordt ook wel ”Oogstfeest” genoemd, of de ”Dag van de eerste vruchten”, of ”Tijd van de ontvangst van de thora”. De talmoed, de rabbijnse interpretatie van de thora, noemt het feest ”Atseret” (afsluiting). Sjavoeot sluit de periode van Pesach af.

Onder christenen is het feest bekend onder de naam Pinksteren - ontleend aan het Griekse ”pentekosta”, dat vijftig betekent. Pinksteren valt precies vijftig dagen na Pesach.

In de Oudheid trokken Joden uit Israël en de landen daarbuiten tijdens dit feest naar de tempel in Jeruzalem. Sjavoeot is namelijk de tweede van de drie pelgrimsfeesten. De andere twee zijn Pesach en Soekkot (het Loofhuttenfeest). In onze tijd is het tijdens deze feesten bij de Westelijke Muur -het overblijfsel van het tempelplateau uit de tijd van koning Herodes- veel drukker dan anders.

Sjavoeot, ook wel Sjavoes genoemd, begon dus als een landbouwfeest. Joden brachten spijsoffers in de tempel. In de loop van de eeuwen gingen zij Sjavoeot steeds meer associëren met de ontvangst van Gods wet op de berg Sinaï. De kabbalisten -de Joodse mystici in de Middeleeuwen- waren de eersten die de nacht van Sjavoeot doorbrachten met studie en gebed. Zij bereidden zich op deze wijze geestelijk voor op het feest. Die praktijk was ook gebaseerd op een legende, die zei dat de Israëlieten wakker bleven vanwege het onweer en de bliksem toen Mozes de berg besteeg.

In de synagoge lezen de bezoekers op woensdagochtend onder meer het boek Ruth. Voor deze gewoonte zijn verschillende verklaringen. Het kan zijn dat dit gebeurt omdat Ruth een van de voorouders van koning David was, en volgens een traditie begon en eindigde David op die dag zijn leven. Een andere verklaring zegt dat Ruth haar trouw aan de thora toonde door zich te bekeren. Het is dus passend om op die dag de ontvangst van de thora te vieren. Anderen menen dat Ruth en Boaz elkaar in de lente ontmoetten.

Het Wekenfeest duurt in Israël een dag, maar in de diaspora twee dagen. In Israël is Sjavoeot een officiële feestdag. Scholen, kantoren en winkels zijn gesloten, het openbaar vervoer ligt stil en de mensen vinden geen krant in de bus. Pas vanavond, na het ondergaan van de zon, hervatten de mensen het gewone leven weer.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer