De bijdragen in de bundel zijn heel divers. Lang niet elke psalm komt aan bod, sommige psalmen worden juist vaker dan één keer behandeld, zoals Psalm 23 en Psalm 103. Een deel van de kunstwerken is abstract, andere zijn figuratief. Er is gewerkt met acryl, met olieverf, grafiet, pastelkrijt, in brons en met andere materialen. Sommige kunstenaars schreven een toelichting bij hun werk, in andere gevallen geeft alleen de psalm (of een regel eruit) houvast bij het kijken.

Het boek bevat –uiteraard– werk van kunstenaars die betrokken zijn bij Korf. Maar de vereniging nodigde bewust ook anderen uit om mee te doen: basisschoolleerlingen, kinderen die onderwijs op een zmlk-school volgen, volwassenen voor wie het leven door diepe dalen ging. Korf-voorzitter Tijs Huisman: „Mensen die worden geconfronteerd met de gebrokenheid van het bestaan kunnen soms troost en nieuwe moed vinden in de psalmen. Het verbeelden ervan kan helpen om teleurstelling en boosheid te verwerken en het gevoel van beschadigd zijn te dragen.”

Waarom deze mix van ‘echte’ kunst en ongeschoolde expressie?

„Het was niet onze bedoeling om met dit boek te tonen wat de leden van Korf zoal kunnen. We wilden graag laten zien wat de psalmen voor mensen kunnen betekenen. Juist daarom hebben we bijvoorbeeld mensen die worden behandeld bij Eleos gevraagd een tekening te maken bij een psalm die hun veel zegt. Kinderen hebben vanwege hun spontaniteit, eerlijkheid en naïviteit vaak een uitermate originele vormen- en kleurentaal. Daarmee kunnen ze volwassenen leren opnieuw te luisteren, te lezen en te kijken, ook ten aanzien van de psalmen. Ze hebben niet de ballast van artistieke pretenties. Een onbeholpen, kinderlijke manier van vertolken en verbeelden kan zo intens verrassen en verwarmen! Daardoor is het een interessant en waardevol boek geworden.”

Met een bijzondere titel…

„Ja, daarvoor hebben we onder de leden van Korf een prijsvraag uitgeschreven. ”Kleuren zingen” vonden we mooi vanwege de gelaagdheid. Aan de ene kant zijn het de kleuren die ‘zingen’, maar je kunt er ook in lezen dat het de kustenaar is die in kleuren zingt. En bij psalmen denk je natuurlijk ook algauw aan zingen.”

Waarom een boek over de psalmen?

„Als vereniging wilden we graag iets doen in het kader van de herdenking van 500 jaar Reformatie. De psalmen hebben bij de Hervorming een belangrijke rol gespeeld; ze konden weer in vrijheid gelezen en gezongen worden. Daarnaast vertolken de psalmen de hoogten en diepten in het leven van gelovigen uit het Oude Testament. Maar ook vandaag de dag resoneren de psalmen nog in het leven van mensen, zeker als er sprake is van diepe dalen. De bijdragen in het boek zijn daarom niet altijd heel gepolijst. Maar dat zijn de psalmen ook niet.”

Sommige kunstwerken zijn tamelijk verontrustend.

„Mensen denken weleens dat kunst moet behagen. Zodra het pijnlijk wordt, plaatsen ze er vraagtekens bij. Maar het leven geeft er wel aanleiding toe om de gebrokenheid in de kunst te laten doorklinken. Ik was erbij toen Theo Vermeer bij Eleos een schilderij maakte bij Psalm 121:3. Hij was jarenlang diep depressief geweest. Uit artistieke overwegingen vroeg ik hem of er in het midden van het schilderij niet nog iets meer kleur of vorm moest komen. Maar dat wilde hij per se niet. Hij zei: „Als het wit weggaat, word ik bang.” Dat is een veelzeggend voorbeeld van wat een beeld kan vertellen. Het maant de kijker tot voorzichtigheid bij het komen tot een oordeel.”

Hoe persoonlijk mag een kunstenaar omgaan met de psalmen?

„In een kerkdienst speelt een organist een voorspel bij een psalm. Hij reageert op de preek en op de inhoud van de psalm. En de gemeente beantwoordt dat met het zingen. Iets vergelijkbaars gebeurt in deze kunstwerken. Beeld heeft een eigen taal. Het gaat niet om een illustratie, maar om een interpretatie, verbeelding of vertolking van de psalmen. Als dat op een integere manier gebeurt, zie ik daar geen bezwaar in, al begrijp ik de gevoeligheden die op dit punt spelen. Het is overigens wél goed als er iets te raden overblijft, zodat de kijker ook zelf wat kan invullen. Een eigentijdse aanpak met nieuwe technieken kan daarbij zeker helpen.”

”Kleuren zingen” is voor 25 euro verkrijgbaar tijdens de presentatiebijeenkomst in Gouda op zaterdag 10 juni. Daarna is het voor 27,50 euro (excl. verzendkosten) via de website van Korf te bestellen.

Dwars durven zijn

Het boek ”Kleuren zingen” wordt op zaterdag 10 juni gepresenteerd op een Reformatiebijeenkomst in de Sint- Janskerk in Gouda.

Tijdens deze bijeenkomst zullen onder anderen prof. dr. H. J. Selderhuis en prof. dr. W. P. van den Bercken spreken. Daarnaast is er ruimte voor samenzang, muziek en debat.

De avond begint om 19.15 uur.

Expositie

Beeldend werk uit het boek ”Kleuren zingen” wordt geëxposeerd in de Sint-Janskerk in Gouda. De tentoonstelling is tot en met 28 juni te zien.