„Tijdens de ramadan verandert er van alles voor de patiënten”, zegt directeur Olof King van de Diabetesvereniging Nederland. „De tijd van opstaan, de etenstijden en de maaltijden zelf zijn anders. Dat geeft risico’s als het medicijngebruik hetzelfde blijft, want spuiten is gekoppeld aan eten. Als je spuit zonder te eten, krijg je een zware hypo.” De beroepsorganisatie voor apothekers KNMP constateert dat veel patiënten hun overdagdosis lukraak overslaan of alle medicijnen ’s avonds tegelijk innemen. Dat leidt tot onvoldoende werking of bijwerkingen.

Het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis heeft een speciale brochure uitgebracht voor chronisch zieke moslims. Daarin wordt benadrukt dat de Koran hen vanwege hun aandoening vrijstelling geeft om het vasten over te slaan. ‘Vraag advies aan de imam als u het moeilijk vindt zelf een beslissing hierover te nemen’, schrijft het ziekenhuis. Maar een van de problemen is dat veel moslims lastig te bereiken zijn, zegt King. „Daar komt bij dat patiënten zichzelf vaak minder druk maken dan hun naasten. Ze gaan de discussie niet aan. We moeten dus ook hun omgeving zien te bereiken, maar dat is lastig.”

De KNMP wijst op de mogelijkheid om medicijnpleisters te maken of medicijnen te vervangen door alternatieven die minder vaak te hoeven worden ingenomen. Suikerziekte komt onder allochtonen veel vaker voor dan onder Nederlanders, bij Turken en Marokkanen bijvoorbeeld vier tot zes keer zo veel. Volgens cijfers van de Nederlandse Diabetes Federatie nemen 70.000 moslims met suikerziekte in ons land toch deel met de ramadan.