Hoe komt het dat er zo veel koninginnen worden waargenomen?

„Vorig jaar zijn er twee generaties tot ontwikkeling gekomen. De eerste in augustus, zoals elk jaar. Normaal gesproken gaan de koninginnen daarna hun winterrust in en gaan de mannetjes dood. Doordat het mooie weer lang aanhield –in september hadden we nog regionale hittegolven– creëerden de wespen nieuwe nesten in plaats van te gaan rusten.

Dankzij die extra cyclus zien we nu al opvallend veel koninginnen en mannetjes voor deze tijd van het jaar. Nu de koninginnen hun eitjes hebben gelegd, is het afwachten hoeveel jonge wespen er tevoorschijn komen.”

Is regen de grootste vijand van de wesp?

„Daar begint het de laatste jaren wel op te lijken. We hebben soms te maken met zeer intense buien in mei of juni. Als er overdag –wanneer de wespen buiten zijn– tientallen millimeters regen in een uur valt, zie je in die gebieden vaak nog maar weinig wespen terug. Zelf had ik enkele jaren geleden een nest in een spouwmuur. Na zo’n hevige bui vlogen er 80 procent minder wespen in en uit. Als zo veel werksters wegvallen, komen de larven om van de honger.

Helaas hebben we geen idee wat er tijdens die buien precies gebeurt. Wespen zijn grote beesten die veel moeten kunnen hebben. Ik kan me niet voorstellen dat ze massaal om het leven komen. Misschien raken ze gedesoriënteerd.”

Wat kunnen mensen doen om de overlast van wespen te bestrijden?

„Eigenlijk weinig. Nesten in de directe omgeving van huis of tuin kun je laten weghalen. De komende weken zal duidelijk worden waar ze zitten, want door de kou in april zijn de wespen pas laat met hun nesten begonnen.

Je moet je wel afvragen of weghalen zinvol is. Wespen zijn ook heel nuttig. Een actief nest bestaat gemiddeld uit ongeveer 5000 wespen. Ze vangen grofweg 100.000 insecten per dag. Ik heb een wetenschappelijk artikel uit 1921 opgedoken over een Duitse wesp, een van de soorten die we in Nederland veel zien. Zo’n 300 tot 400 werksters vingen in zes uur tijd samen 2500 vliegen, 650 langpootmuggen en vele steekmuggen. In elk geval raad ik aan om geen wespenlokkers dicht bij een terras te plaatsen, want daarmee haal je ze juist naar je toe.”

Waar bouwen ze hun nesten?

„In de bodem, in spouwmuren, in schuren en zolders, onder rieten kappen, maar ook in een coniferenhaag. Naast de gewone wesp en de Duitse wesp, is de Franse veldwesp erg in opkomst. Deze wespen komt minder op zoetigheid af, maar hebben als nadeel dat ze hun nesten clusteren.

De gewone en de Duitse wesp geven straks de meeste overlast. Dat gebeurt als de larven volgroeid zijn. Larven geven zoetigheid af als ze van de werksters te eten krijgen. Wanneer dat niet meer gebeurt, zoeken de werksters mensen op. Het gaat daarbij niet om ons, maar om de dingen die wij ook lekker vinden. Daarom zijn wespen voor ons veel irritanter dan bijvoorbeeld bijen.”