De conferentie van het Europese Bijbel Trainings Centrum (EBTC), een aan Amerikaanse evangelicale kerken gerelateerde organisatie, viel in dezelfde week als de opening van de wereldexpositie in Wittenberg ter gelegenheid van 500 jaar Reformatie, op zaterdag 20 mei. Daarbij waren onder anderen de Duitse bondspresident Frank-Walter Steinmeier en vertegenwoordigers van de Evangelische Kerk in Duitsland, de Rooms-Katholieke Kerk en de Grieks-Orthodoxe Kerk aanwezig.

Daar waar bij de opening van de tentoonstelling vooral de oecumene en de eenheid centraal stonden, werd tijdens de EBTC-conferentie het andere uiterste benadrukt. In scherpe bewoordingen kritiseerde ds. Nestvogel de hang naar oecumene, niet alleen binnen de Evangelische Kerk in Duitsland, maar ook in toenemende mate binnen de Duitse vrije kerken. Hij betoogde dat het sola Scriptura niet willekeurig toegepast mag worden, maar dat de Bijbelse waarheid „historische, exclusieve en bovenal verplichtende claims” met zich mee brengt.

Christian Andresen, een van de organisatoren van de conferentie: „Veel mensen nemen slechts een deel van de Bijbel voor waar aan en verwoesten daarmee het fundament. Het is mijn diepste verlangen dat de conferentie mensen weer terugbrengt naar de Bijbel en de vijf sola’s van de Reformatie.”

Moed van Zwingli

Aan elk van de vijf sola’s werd op de conferentie een afzonderlijke lezing besteed. Ook de levens van de reformatoren passeerden de revue. Zo behandelde de Zürichse Martin Manten de binnen baptistenkringen niet onomstreden Ulrich Zwingli. Manten prees Zwingli’s moed en standvastigheid en waarschuwde voor een te lichtvaardig oordeel over de reformatoren. „Aan de andere kant zou een terugblik op de Reformatie ons niet in weemoed moeten doen verzinken. Het moet ons in vlam zetten. Als de rechte leer gepredikt wordt, zal dat altijd, net als in de tijd van de Reformatie, met strijd gepaard gaan.”

Die strijd werd in Wittenberg daadwerkelijk aangegaan. Dat blijkt uit de 95 nieuwe stellingen die uitgebracht werden. De stellingen snijden ieder vertrouwen op iets buiten de Bijbelse openbaring af. Bekritiseerd worden visioenen en de gave der profetie, maar ook een naar binnen gekeerde blik die niet op Christus gericht is.

De stellingen spreken ook over Gods soevereiniteit. Dit thema bracht wel enige discussie onder de deelnemers teweeg. „Elke visie moet aan het Woord van God onderworpen worden”, zo refereert Andresen aan de apostel Paulus. Volgens Andresen hebben christenen algehele onderwerping aan de Schrift nodig, net als tijdens de Reformatie. „De Schrift heeft het voor het zeggen. We moeten dus niet terug naar welke kerkelijke traditie dan ook. Veel problemen in kerken worden veroorzaakt door een te groot vertrouwen op traditie, door angst voor verandering en het meestal daarmee samengaande gebrek aan Bijbelkennis. Een Bijbelse heroriëntatie op kerk-zijn is daarom van groot belang.”

Discipelschap

Andresen ziet als ideaal gemeenten voor zich waarin de oudere gelovigen de jongeren toerusten in persoonlijk discipelschap. „Ik zie uit naar gemeenten waarin alle leden betrokken zijn op elkaar en voor elkaar bidden. Ik hoop op gemeenten waarin Gods Woord vers voor vers uitgelegd wordt en waar de pastorale dienst op Gods Woord is gegrond en niet op seculiere psychologie.”

De Reformatieconferentie wordt traditioneel ieder jaar gehouden onder de noemer van ”Hirtenkonferenz”. Het bijwonen van de conferentie is een verplicht onderdeel binnen de opleiding voor predikanten en pastoraal werkers van het EBTC. Dit centrum werd opgericht in 2001 en heeft inmiddels vier vestigingen in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland.

De zogeheten Hirtenkonferenz was ditmaal groter opgezet dan anders vanwege het jubileumjaar van de Reformatie. Er waren ongeveer duizend deelnemers uit verschillende landen. De conferentie duurde van 17 tot en met 21 mei.