Column: Geheimenis
Afgelopen weekeinde vielen zeker vier doden in het verkeer, zo meldde deze krant van maandag. Geen week gaat voorbij of er verschijnt zo’n bericht. Het aantal doden schommelt, maar zelden zijn het er minder dan vier en bijna nooit meer dan tien.
Ook het jaarlijks aantal verkeersslachtoffers fluctueert binnen een bepaalde bandbreedte. In 2006 waren het er 811, in 2010 640, in 2012 650 en in 2015 621, een stijging vergeleken met de twee jaren daarvoor. Die werd toegeschreven aan bezuinigingen op de politie en het wegbeheer.
Op zich is dat een griezelig idee. De verantwoordelijke ministers verzetten de knoppen een tandje en meteen neemt het aantal verkeersdoden toe. Nog even en een statisticus bedenkt een model waarmee het aantal doden in het verkeer te voorspellen valt. Je stelt het aantal patrouillerende agenten in, je verwerkt erin welke wegvakken van een nieuwe asfaltlaag zijn voorzien, je neemt mee waar de snelheidslimieten zijn veranderd, dan bereken je ook nog welke invloed de extreme regenbuien van tegenwoordig op het weggedrag hebben, en met een beetje ‘geluk’ rolt er een cijfer uit dat heel aardig blijkt te kloppen. En is dat niet zo, dan is er vast wel een oorzaak te achterhalen waarom de voorspelling niet juist was.
Verkeersslachtoffers spreken tot de verbeelding, maar ik zou net zo goed de veiligheidsmaatregelen in de bouw, de brandveiligheidsvoorschriften in de horeca of het toezicht op de voedingsindustrie kunnen noemen. Ook daar geldt: hoe scherper het toezicht, hoe minder slachtoffers. Hier dringt zich opnieuw het beeld op dat beleidsambtenaren en bewindslieden in hoge mate het aantal doden in de diverse sectoren lijken te bepalen. Nog enger wordt het, maar dat terzijde, wanneer bepaalde maatregelen niet worden getroffen omdat ze voor de desbetreffende bedrijven te duur zouden uitpakken. Het aantal doden als gevolg van het niet-nemen van maatregelen wordt dan op de koop toegenomen.
Wat bij al dat cijferwerk als prangende vraag boven komt drijven is waar God is in dit verhaal. Is het de minister van Verkeer en Waterstaat die de hand heeft in het aantal verkeersslachtoffers, of is dat de Almachtige? Anders gezegd: is God gebonden aan de maatregelen die in Den Haag worden getroffen? Je kunt natuurlijk zeggen dat de hele schepping vol met wetmatigheden zit en dat die er door God zijn in gelegd. Dat zal zeker waar zijn, maar dan nog blijf je met de vraag zitten of Hij op ons gebed van die wetmatigheden kan en wil afwijken en zo ja, of dat binnen een bepaalde bandbreedte gebeurt. Feit is dat achter die cijfers en statistieken een groot geheimenis schuilgaat.