Uiteindelijk is alleen de Schrift de laatste toetssteen van geloof en levenspraktijk. Weliswaar stamt het gebruik van de term sola Scriptura pas uit de negentiende eeuw, maar daarmee mag het belang van deze typering niet worden gerelativeerd. De reformatoren gebruikten wordt het woordje ”alleen” tal van keren in combinatie met de Schrift.

In de ”5 Solas Series” van de Amerikaanse uitgeverij Zondervan schreef Matthew Barrett, docent systematische theologie en kerkgeschiedenis aan Oak Hill Theological College in Londen, een deel over het gezag van de Schrift: ”God’s Word alone”. Hij laat het blijvende belang van de boodschap van de Reformatie ten aanzien van de Schrift zien.

Terwijl de Rooms-Katholieke Kerk stelt dat naast de Schrift in principe ook de kerk –geleid door de paus als plaatsvervanger van Christus op aarde– onfeilbaar is, heeft de Reformatie betuigd dat kerkelijke leiders en zelfs concilies zich kunnen vergissen. Alleen de Schrift is onfeilbaar.

Als de Reformatie stelt dat alleen de Schrift de laatste norm is voor geloof en levenspraktijk, wordt daarmee niet bedoeld dat het gezag van de Schrift slechts tot die twee terreinen is beperkt. Het gezag van de Schrift betreft alles waarover ze spreekt. De focus van de Schrift is echter wel dat wij God leren kennen en verheerlijken. Vandaar het spreken over geloof en levenspraktijk.

Toetssteen

Dat de Schrift de laatste en uiteindelijke norm is, betekent niet dat hij de enige norm is. We lezen de Bijbel met de kerk van alle eeuwen. De Reformatie heeft de wijsheid en inzichten van de kerkgeschiedenis niet willen negeren en heeft heel nadrukkelijk haar instemming met het vroegchristelijke Credo betuigd. Echter, inzichten uit de kerkgeschiedenis hebben alleen waarde als zij de toets van de Schrift kunnen doorstaan.

Wie zo over de Schrift als toetssteen spreekt, kan niet mee met de postmoderne benadering die de Schrift een vaste inhoud ontzegt. Voor de reformatoren was de Schrift bron en norm van Godskennis. Dit betekent dat de reformatoren een vorm van funderingsdenken aanhingen, al is deze term van later datum. Het feit dat zij waarde hechtten aan het lezen van de Schrift met de kerk der eeuwen is een aanwijzing dat het om een gematigde vorm van funderingsdenken gaat.

Evangelicale theologen die alle funderingsdenken van de hand wijzen, hebben gecapituleerd voor het postmodernisme. Uiteindelijk krijgt de lezer dan een zelfstandige plaats bij het bepalen van de betekenis van de Schrift. Deze ”evangelicals” legitimeren deze plaats met een beroep op de Heilige Geest. Het betekent concreet dat men vanuit de Schrift over bepaalde onderwerpen geen vast standpunt kan innemen, bijvoorbeeld wat betreft de vrouw in het ambt, homoseksuele relaties of de realiteit van de eeuwige rampzaligheid. Deze theologen zullen zeggen samen in geloof de Schriften te lezen en tot verschillende zienswijzen te komen.

Wie echter zo de Bijbel leest, heeft buiten de Schrift om nog andere normen. Men gaat er dan van uit dat de Schrift altijd gelezen moet worden in relatie tot de plaats die de lezer of gemeenschap in de geschiedenis en de cultuur inneemt. Dat betekent in feite dat het sola Scriptura wordt prijsgegeven en het gezag van de Schrift ingrijpend wordt ondergraven.

De vraag is waar men stopt met het geven van ruimte aan tegenstrijdige standpunten, die allemaal met een beroep op de Schrift verdedigd mogen worden. Evangelicals zullen niet zo snel denken aan onderwerpen zoals de Drie-eenheid of de noodzaak van verzoening met God. Maar wat is dan de reden om daar te stoppen en niet op een andere plaats? ”God’s Word alone” is daarmee ook voor de Nederlandse situatie een zeer relevante studie.

Boekinfo

God’s Word alone: the authority of Scripture, Matthew Barrett; uitg. Zondervan, Grand Rapids 2016; ISBN 9780310515722; 402 blz.; $ 24,99.