Twee nieuwe systemen om water te maken of te zuiveren zijn getest op een legerbasis in Mali en dinsdag in Den Haag gepresenteerd. Het testen van de prototypen gebeurde op uitnodiging van Tom Middendorp, commandant der strijdkrachten. Hij is ziet grote voordelen voor defensie dat dan niet meer met pallets water hoeft te sjouwen. Ook voor de nog steeds groeiende wereldbevolking, die meer en meer strijdt levert om drinkwater, is goedkope productie op kleine schaal een oplossing.

Het gaat om een project van de Haagse Hogeschool, dat begeleid wordt door oud-minister van Defensie Joris Voorhoeve en daarnaast om een project van kunstenaar en uitvinder Ap Verheggen.

Voorhoeve noemde de beschikbaarheid van drinkwater „mensenrecht nummer één. Zonder water kan een mens maar twee of drie dagen overleven. Eén op de tien mensen in de wereld beschikt niet over veilig drinkwater, bij elkaar 750 miljoen zielen. Onaanvaardbaar.” Volgens hem wordt Defensie overal in de wereld geconfronteerd met de gevolgen van de strijd die dat met zich meebrengt. De nog steeds groeiende wereldbevolking helpen aan goed drinkwater kan veel problemen voorkomen, stelde hij. Watertekorten zorgen nu al voor problemen, internationaal, nationaal en plaatselijk.

Verheggen had een manier bedacht om zelfs in een woestijn water te maken door vocht uit de lucht te laten condenseren. Hij deed dat met zijn Sunglacier, een machine die bestaat uit eenvoudige en goedkope onderdelen. De energie die nodig is, wekt hij op met zonnepanelen.

De twee ingenieurs die werken aan het project van de Hogeschool, Damon Golriz en Emad Khatibzadeh, bouwden een machine ter grootte van een koffiezetapparaat. Het ontzilt zout water, zuivert vervuild water en doodt ziektekiemen. Daarbij combineren zij een filtertechniek die gebruik maakt van membranen met elektrodialyse. Hun machine kan 10 liter brak water per uur produceren en gebruikt niet meer energie dan een televisietoestel in dezelfde tijd. Zij haalden die energie van het elektriciteitsnet in het legerkampement. Maar onderweg hadden de teams samen al berekend dat zonnepanelen ook voor dit systeem voldoende stroom leveren.

Centraal element in het systeem van Verheggen is een zogenoemd Peltier-element, een keramisch blokje van halfgeleidend materiaal dat wordt gebruikt om computers te koelen. Als er stroom op staat, koelt het zo sterk af dat het weinige vocht in de Malinese lucht toch condenseerde. Door deze druppels op te vangen, slaagde hij erin een half glas water te vullen. „Hoopvol”, vond hij.

Technicus Peter van Geloven legde uit dat het systeem overdag meer dan vijftig graden moest koelen om tot condensvorming te komen. Daarom bleek het beter de overdag opgewekte stroom op te slaan in een accu en de machine ’s nachts te laten draaien omdat het dan koeler is. In Mali bereikt het kwik overdag wel 47 graden Celsius.

De beide teams zien hun systemen als een potentieel belangrijke bijdrage vluchtelingen en slachtoffers van misoogsten en andere rampen toch van veilig drinkwater te voorzien. Het geheim is dat machines eenvoudig zijn op te bouwen met bestaande onderdelen en weinig kosten in aanschaf en verbruik. Verheggen zei dat zijn koelelement drie euro kost en net zo veel stroom verbruikt als het lampje in een afzuigkap.