Dat bepleitte Holger Krag, hoofd van de afdeling ruimteafval van ruimtevaartorganisatie ESA vrijdag tijdens de zevende Europese Conferentie over ruimteafval in het European Space Operations Centre in het Duitse Darmstadt.

Wie met het blote oog omhoog kijkt, ziet het niet, maar ruimteafval is een ontstellend groot probleem voor de ruimtevaart. Sinds 1957 zijn er ruim 5250 raketlanceringen geweest. Hierdoor zweven er meer dan 23000 grote objecten om de aarde. Slechts 1200 daarvan zijn werkende satellieten. De rest bestaat uit ruimteafval: raketdelen, afgedankte satellieten en andere brokstukken die zijn ontstaan door botsingen en explosies.

Slechts 60 procent van de afgedankte satellieten wordt momenteel opgeruimd door ze gecontroleerd te laten verbranden in de dampkring, weet Krag. De rest blijft ongecontroleerd rond de aarde cirkelen.

Duizelingwekkend

ESA schat dat er in totaal zo’n 750.000 brokjes ruimtepuin om de aarde zweven die groter zijn dan 1 centimeter, die een potentieel gevaar vormen voor satellieten. Een duizelingwekkende hoeveelheid van 166 miljoen stukjes groter dan 1 millimeter maken satellietbanen om de aarde onveilig.

De deeltjes bewegen in een vaste baan met een enorme snelheid van 56.000 kilometer per uur door de ruimte. „Ze vliegen sneller dan een kogel. Ze kunnen vitale infrastructuur zoals satellieten die noodzakelijk zijn voor telecom en radio, weersatellieten, gps-satellieten voor navigatie en satellieten die het klimaat op aarde meten, ernstig beschadigen of zelfs vernietigen”, zegt Holger Krag, hoofd van de ruimteafvalafdeling van ESA. „Daar hebben we hier op aarde direct last van.”

Sentinel-1A

Een brokstuk van een centimeter kan daardoor serieuze schade veroorzaken aan een satelliet.

Dat een botsing met ruimteafval niet denkbeeldig is, bleek uit de aanvaring die de Europese satelliet Sentinel-1A had op 31 augustus vorig jaar. Een brokstuk van 5 centimeter grootte veroorzaakte een beschadiging van 40 centimeter in diameter aan een van de zonnepanelen van de satelliet.

Kettingreactie

Een aanvaring met puin van 10 centimeter groot is vernietigend voor een satelliet. En dat veroorzaakt op zijn beurt het ontstaan van nog heel veel meer ruimteafval.

In potentie kan door een aanvaring met ruimtepuin een kettingreactie ontstaan van botsingen. Dit wordt het zogeheten Kessler-syndroom genoemd, naar ruimtepuinspecialist Don Kessler van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA die dit probleem in 1978 voor het eerst aansneed.

Op de conferentie in Darmstadt bepleitten 350 deelnemers uit de wetenschap, industrie en ruimtevaartorganisaties voor een internationale aanpak van het ruimtepuin. Ook Brigitte Zypries, de Duitse minister van Economische zaken en energie, brak daarvoor een lans. „We hebben een gecoördineerde wereldwijde oplossing nodig voor dit probleem. Het afval bedreigt de satellieten die we allemaal nodig hebben.”