In plaats daarvan zijn de laatste jaren juist steeds meer zaken afgehandeld met bestuurlijke boetes, belastingheffingen en transacties tussen het Openbaar Ministerie en verdachten.

Het aantal strafzaken nam over de hele linie af: bij kantonrechters, die doorgaans kleinere vergrijpen afhandelen, zelfs met 22 procent. Rechtbanken handelden 5 procent minder strafzaken af, gerechtshoven 6 procent.

„De grenzen zijn bereikt”, stelt Bakker in het jaarverslag van de rechtspraak over 2016. Dat geldt vooral voor zaken met een „grote maatschappelijke impact”. Als justitie grote strafzaken afhandelt met miljoenentransacties, kan de rechter de juistheid daarvan niet toetsen.

Bakker pleit er verder voor om de informatie-uitwisseling tussen politie, justitie en rechtbanken te verbeteren. Als die partijen hetzelfde systeem gebruiken, scheelt dat alleen al een hoop scans en printjes. De voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak geeft nog een voorbeeld: „Als er in een lopend onderzoek snel toestemming moet worden gevraagd voor een extra telefoontap, hoeft de motoragent niet meer met een proces-verbaal onder de arm naar de rechter-commissaris.”

Formaliteiten zijn belangrijk in de rechtsgang, erkent Bakker. „Maar ze mogen niet als een loden last worden ervaren doordat de techniek niet op orde is.”

Nederlandse rechters handelden vorig jaar in totaal 1,6 miljoen zaken af, 1 procent meer dan een jaar eerder. Bijna drie kwart waren civiele zaken, 20 procent strafzaken en de overige 5 procent bestuursrechtelijke zaken. Door de grote toestroom van vluchtelingen steeg het aantal zaken dat daar verband mee houdt fors: 32 procent. Ook het College van Beroep voor het bedrijfsleven had het drukker: dat handelde 33 procent meer zaken af, vooral over landbouwkwesties.