Rex Tillerson, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, was donderdag in de Turkse hoofdstad Ankara, waar hij gesprekken voerde met onder anderen president Erdogan. De schijn werd opgehouden dat de twee NAVO-landen eensgezind Islamitische Staat (IS) uit het Syrische Raqqa willen verdrijven, maar in werkelijkheid lopen de spanningen tussen de VS en Turkije steeds verder op. De Turkse wens dat Washington stopt met de bewapening van de Syrische Koerden bleef onvervuld. De Verenigde Staten zijn juist bezig steeds meer Amerikaanse militairen naar noordelijk Syrië te sturen, waar ze samenwerken met de Koerden, van wie verwacht wordt dat ze Raqqa gaan bevrijden. Erdogan had gehoopt dat er met Trump in het Witte Huis een nieuwe dageraad zou aanbreken in de Amerikaans-Turkse relaties, maar daarvan valt nog niet veel te merken.

Tot overmaat van ramp zei Tillerson in Ankara dat het aan het Syrische volk was om over de toekomst van president Assad te beslissen. Terwijl Erdogan enkele maanden geleden nog had gedreigd om desnoods het Turkse leger naar Damascus te sturen om Assad te verjagen.

Het enige wat in Ankara feitelijk werd overeengekomen met de VS was het besluit om de strijd om Raqqa uit te stellen tot na het Turkse referendum van 16 april.

Heel wat voorspoediger verliep het bezoek dat de Iraanse president Rohani afgelopen week aan het Kremlin bracht voor een onderhoud met Poetin. De door de VS aangevoerde coalitie worstelt met de vraag wie nu eigenlijk Raqqa mag bevrijden.

Het Syrische leger en zijn Iraanse bondgenoten rukken intussen vanuit Aleppo en Palmyra op richting Raqqa.

Overal in Syrië is de afgelopen periode het geweld weer opgelaaid, en dat is goed nieuws voor Iran. Tot ongenoegen van Teheran besloot Moskou enkele maanden geleden om samen met Turkije garant te staan voor een wapenstilstand in Syrië. Die moest politieke onderhandelingen mogelijk maken. Iran had hier weinig vertrouwen in omdat de Iraanse ayatollah’s hun kaarten hebben gezet op een totale militaire overwinning in Syrië.

De nieuwe uitbarsting van geweld in Syrië bracht Iran en Rusland weer nader tot elkaar, omdat het nu ook Moskou duidelijk is dat een wapenstilstand in Syrië een fata morgana is.

In feite is er in Syrië een nieuwe realiteit ontstaan. Niet alleen voor de VS, maar ook voor buurlanden van Syrië, zoals Jordanië en Israël. Daardoor is niet langer het lot van Assad en zelfs van IS prioriteit, voorkomen moet worden dat Syrië verandert in een Iraans militair protectoraat.

Om te bereiken dat Iran en de Libanese Hezbollah het Syrisch territorium verlaten is hulp van Moskou nodig. Maar het bezoek van Rohani aan Moskou heeft laten zien dat de relatie tussen Moskou en Teheran uitstekend is. Poetin gebruikt de alliantie met Iran zelfs om het Westen elders tot concessies te dwingen. Bijvoorbeeld op de Krim.