De huizen hebben we aan de buitenkant van de wijk geplaatst, zodat we de ruimte middenin konden inrichten met een buurthuis en een forse gezamenlijke tuin. De privétuinen hebben geen schuttingen als afscheiding, maar wat lagere groene struiken, zodat er openheid ontstaat. Wie meer privacy wil, plaatst gewoon wat meer groen.

Naast het bouwen van energieneutrale huizen is het sociale aspect, de ruimte voor ontmoeting, vanaf het begin een kernwaarde van de Vereniging Ecowijk geweest.

Nu het voorjaar langzaam doorbreekt, zien we wat het effect is van zo’n ruimtelijke inrichting. De kinderen weten elkaar als eerste te vinden. Voor hen maakt het niet uit of de tuin al begroeid is of niet, zij zien de hopen grond en plassen water als één groot speelparadijs. Omdat de tuin omringd is door de huizen, is het een veilige plek om te spelen. Ook de volwassenen weten elkaar te vinden. Gereedschap wordt uitgeleend, we helpen elkaar met het sjouwen van stenen of meubels en drinken op zijn tijd een kop koffie op het terras voor het buurthuis.

We zijn weliswaar nieuwe buren, maar geen onbekenden van elkaar. De vereniging werkt al zes jaar aan dit CPO-project (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap), en in die jaren zijn alle huidige bewoners aangehaakt. Iedere drie weken hadden we overleg over de bouw en moesten we het met 36 wooneenheden eens zien te worden. Een behoorlijke uitdaging, dat kan ik u vertellen. Er zijn in de loop van de tijd ook mensen afgehaakt, die hun ideeën niet verwezenlijkt zagen worden of deze vorm van samenleven niet zagen zitten.

De bouwfase is nu afgerond, de huizen staan er en nu komt de volgende stap: hoe kunnen we goed als buren samenleven, met deels gedeelde grond en een buurthuis? Ieder is hier gekomen met bepaalde verwachtingen. De kunst is om deze zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten. Natuurlijk loopt hierbij niet alles op rolletjes en hebben we de nodige discussies over zaken zoals toegankelijkheid van de wijk versus privacy, of het wel of niet bouwen van kleine schuurtjes voor gereedschap en tuinmeubelen. Maar daar willen we uitkomen door elkaar te bevragen op wat we echt belangrijk vinden voor onze wijk, welke waarden daarin belangrijk voor ons zijn en hoe we deze op een zo goed mogelijke manier kunnen afwegen. We weten allemaal dat we niet verder komen wanneer mensen op hun strepen blijven staan of vasthouden aan het idee dat ze recht hebben op bepaalde zaken. Wil je duurzaam kunnen blijven samenwonen, dan moet je wel willen luisteren naar elkaar en het grotere plaatje voor ogen blijven houden. Soms kost je dat wat, maar uiteindelijk geeft het je vele malen meer.

Ik geniet dagelijks van deze ecowijk, die ik voor mijn ogen zie groeien. We kunnen hier zo veel waarden in verwezenlijken, zoals een gedeelde verantwoordelijkheid, en daarmee samenhangend: doen waar je goed in bent. De ene persoon is nu eenmaal beter in het overzien van zo’n fors bouwproject, terwijl een ander kennis heeft van tuininrichting of van het organiseren van sociale activiteiten. In een vereniging kan iedereen zijn talenten inzetten, en datgene wat je niet goed kunt uitbesteden aan een buur. Zo kun je uiteindelijk vaak meer bereiken dan je als individueel huishouden kunt. Juist vanwege de gedeelde ruimtes hebben we gemakkelijker oog voor elkaar en wordt het opgemerkt wanneer iemand door bijvoorbeeld een druk jong gezin of ziekte niet toekomt aan de laatste klussen. We leren hier dat duurzaam samenleven betekent dat je veel krijgt wanneer je zelf ook geeft. Daar moet een balans in zijn.

Ik ervaar het wonen hier als een grote rijkdom. Ik zou willen dat er in onze geïndividualiseerde maatschappij meer van dergelijke wijken ontstaan. Wij hadden het geluk dat de gemeente het project van harte ondersteunde en dat de pioniers van zes jaar geleden de moed niet hebben opgegeven. De ecowijk laat zien dat het kan: betaalbare energieneutrale woningen realiseren en bouwen aan een sociale leefomgeving. Sommige mensen zijn misschien huiverig voor een grote sociale controle.

Anderen realiseren zich dat deze manier van wonen onze samenleving juist goed doet: verschillende generaties die samen onkruid wieden in de tuin of een spelletje doen in het buurthuis. Speelgoed dat wordt doorgegeven wanneer kinderen er te oud voor worden. En hoe nieuw is dit helemaal? We zijn het samenleven een beetje verleerd. Tijd om het weer te herontdekken.

Reageren? rubriekforum@refdag.nl