Broodrellen in Egypte kunnen banden met Rusland en Iran versterken
Wekelijks levert RD-correspondent Martin Janssen commentaar op actuele gebeurtenissen in het Midden-Oosten. Vandaag: Egypte wordt in de armen van Moskou en Teheran gedreven.
Enkele weken geleden werd er in Arabische media gewag gemaakt van een militaire alliantie die de Verenigde Staten zouden willen formeren in het Midden-Oosten om de Iraanse expansie in de regio een halt toe te roepen.
Het beeld dat zich opdrong was een soort van Arabische NAVO. Dat zou aansluiten bij de militaire alliantie die Saudi-Arabië al eerder in Jemen had gevormd. De Saudiërs waren indertijd teleurgesteld over de Egyptische houding omdat Caïro besloot slechts een symbolische bijdrage te leveren.
Dit was een tegenslag voor Saudi-Arabië, omdat Egypte demografisch het grootste Arabische land is – met het sterkste regionale leger. Het tegen Iran gerichte bondgenootschap dat de Amerikaanse president Trump voor ogen staat zal zonder Egyptische militaire steun daarom strategische diepte ontberen.
Probleem hierbij is echter dat Egypte de afgelopen periode bijna ongemerkt om verschillende redenen steeds meer in de Iraanse sfeer werd getrokken. Egypte is een soennitisch land. Dat verklaart gedeeltelijk waarom de Egyptische regering zich niet bedreigd voelt door Iran. Egypte is integendeel juist bevreesd voor het soennitisch radicalisme dat volgens Caïro de belangrijkste oorzaak is van de destabilisering in de Arabische wereld.
Vandaar dat de Egyptische president Sisi zich tot ontsteltenis van de Saudiërs achter de Syrische president Assad schaarde. De oorlog die het Syrische leger tegen het terrorisme voert is volgens Caïro identiek aan de strijd van het Egyptische leger in de Sinaï tegen Islamitische Staat.
Syrië werd zo voor Egypte de eerste verdedigingslinie tegen het terrorisme. De Russische president Poetin zei ooit dat hij jihadisten liever bestreed aan de Eufraat dan bij de Wolga. Op gelijke wijze voert Egypte de oor- log tegen IS liever in Syrië dan bij de Nijl. Dit bracht Egypte dichter bij Rusland, en daarmee bij Iran.
De zware financiële crisis waaronder Egypte lijdt zorgde ook voor een toenadering tot Iran. De ernst van deze crisis moet niet worden onderschat. Enkele dagen geleden braken er in vrijwel alle Egyptische steden demonstraties uit omdat de Egyptische regering noodgedwongen de subsidie voor brood moest verlagen.
Dit alles vormt een directe bedreiging voor de regering van Sisi, die geen financiële middelen heeft om het tij te keren.
De belabberde Egyptische economie moest in oktober 2016 een zware slag incasseren toen Saudi-Arabië plotseling de levering van gratis olie stopzette. De in het nauw gedreven Egyptische regering werd toen een helpende hand toegereikt door Iran en Irak, die beiden oliecontracten met Egypte sloten. De Egyptische regering kreeg hierdoor uitstel van executie en kon kortstondig opgelucht ademhalen.
Egypte kampt thans echter met een ware volksopstand der hongerigen die brood eisen, terwijl de Egyptische regering naar een uitweg zoekt. En deze weg zou weleens naar Moskou en Teheran kunnen leiden.