Een vroegere schuur achter de woning van het echtpaar Henk en Eline van Zelst in Sprang-Capelle maakte enkele jaren geleden plaats voor een „tuinkamer.” Sinds vorige maand ontvangt maatschappelijk werker Eline van Zelst daar cliënten die aankloppen bij het diaconaal maatschappelijk werk (DMW).

Eerst speelde Van Zelst –„Ik had het verlangen om van betekenis te zijn voor onze omgeving”– met de gedachte een inloophuis te openen. Daar kwam het om diverse redenen niet van. Uiteindelijk kreeg ze contact met stichting Schuilplaats, een interkerkelijke organisatie voor psychosociale hulpverlening in Veenendaal. Dit groeide uit tot het plan een locatie voor DMW te openen.

Sinds 1996 werkt Schuilplaats met dit concept, zegt teamleider hulpverlening Harm Rebel. Hierbij zorgen kerken voor de nodige financiën om in hun regio één of meer dagen per week christelijk maatschappelijk werk aan te bieden. In veel plaatsen subsidieert de burgerlijke gemeente een deel van het werk.

Echtscheiding

Voor de bewoners van de regio Sprang-Capelle was er geen christelijke hulpverlening in de buurt voorhanden, zegt Van Zelst. „Er is een christelijke psychologenpraktijk in Tilburg, maar dat is 15 kilometer verderop. Andere instellingen zijn nog verder weg.”

Soms legden mensen grote afstanden af om identiteitsgebonden hulp te krijgen. Anderen kozen volgens Van Zelst voor een algemene instelling in de buurt. Zij voelden zich daar meer dan eens niet thuis, bijvoorbeeld omdat echtscheiding er als serieuze optie ter sprake kwam of er relativerend over pornoverslaving werd gesproken. Door het DMW kunnen ze nu in hun eigen woonplaats terecht voor hulpverlening die aansluit bij hun levensbeschouwelijke achtergrond.

Rebel herkent de behoefte aan identiteitsgebonden zorg in de protestantse enclave in Noord-Brabant. „We hebben in Veenendaal weleens hulpvragen uit Kaatsheuvel gehad, niet ver van Sprang.”

Het eerste contact met de hervormde gemeente te Sprang-Capelle, waartoe het echtpaar Van Zelst behoort, verliep positief, blikt Rebel terug. „Ds. L. Plug heeft als ambassadeur bijgedragen aan het creëren van voldoende draagvlak in de regio. Op een tweede bijeenkomst waren veel kerken vertegenwoordigd. Ze waren enthousiast over het concept en zagen in dat christelijke psychosociale hulpverlening nodig is.”

Giften

Zes kerken zegden een structurele geldelijke bijdrage toe om gedurende drie jaar een hulpaanbod van een dag per week mogelijk te maken: vier hervormde gemeenten, een hersteld hervormd gemeente en een gereformeerde gemeente in Nederland. Enkele andere kerken bieden beperkte steun, bijvoorbeeld met de opbrengst van een zondagse collecte.

Rebel: „In de opstartfase kan Schuilplaats tijdelijk een bijdrage leveren vanuit giften van donateurs, maar kerken die de noodzaak van christelijke hulpverlening inzien, moeten die uiteindelijk zelf financieren.” De hulpverlening beperkt zich niet tot leden van de ondersteunende kerken, benadrukt Rebel. „Het is belangrijk om als kerk barmhartig te zijn voor de hele gemeenschap. Iedereen is welkom.”

Dat laat onverlet dat het gros van de cliënten op de DMW-locaties kerkelijk meelevend is. „Dat gaat vanzelf, omdat we expliciet christelijke hulpverlening bieden. Maar incidenteel hebben we weleens een cliënt met een moslimachtergrond gehad, die het aansprak dat wij uitgaan van duidelijke waarden en normen. Het is verrassend als dat gebeurt.”

Thuis voelen

In Sprang-Capelle is Van Zelst sinds vorige maand een dag per week beschikbaar voor DMW De Langstraat, zoals de locatie heet. Schuilplaats ging akkoord met het gebruik van de ruimte achter haar huis, schuin tegenover de hervormde kerk. Rebel: „Belangrijk is voor ons dat de privacy voor cliënten is gewaarborgd en dat ze zich er thuis kunnen voelen.”

Voordat ze in Sprang-Capelle aan de slag ging, werkte Van Zelst al als maatschappelijk werker op de DMW-locatie in Almkerk. In haar eigen woonplaats zijn, na berichtgeving in onder meer het regionale kerkblad Voetius, inmiddels de eerste cliëntcontacten ontstaan. Rebel: „In deze opstartfase maken we onszelf ook bekend bij hulpverleningspartners, huisartsen en de burgerlijke gemeente.”

Het DMW biedt –voor 25 euro per gesprek– hulp bij een breed scala aan problemen, van spanningen in een relatie tot depressieve klachten en van identiteitsvragen tot een gebrek aan zelfvertrouwen. „Als we de gevraagde hulp niet kunnen bieden, verwijzen we door naar een instelling voor geestelijke gezondheidszorg, zoals de christelijke instelling Eleos”, zegt Van Zelst.

De ondersteunende kerken zijn niet alleen als financier bij het DMW betrokken. Elke kerk levert een ambassadeur. Deze groep vertegenwoordigers heeft twee keer per jaar een ontmoeting met Schuilplaats en het DMW. Rebel: „Voor ons is het goed om te horen tegen welke problemen kerken aan lopen. Predikanten, ouderlingen en diakenen hebben een belangrijke signalerende functie.”

Ambtsdragers kunnen ook bij de instelling terecht voor advies. „Ze kunnen vragen hebben, zoals: Wat moet ik doen bij signalen van huiselijk geweld? Of: Hoe ga je om met jongeren die worstelen met hun seksuele geaardheid en in conflict komen met hun geloofsovertuiging? Daarbij kunnen we vanuit onze deskundigheid met ambtsdragers meedenken.”

Diaconaal maatschappelijk werk groeit

In Sliedrecht opende de interkerkelijke stichting Schuilplaats in 1996 de eerste locatie voor diaconaal maatschappelijk werk (DMW). Nu wordt daar voor inwoners van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden met steun van ruim 30 kerken wekelijks 67 uur maatschappelijk werk aangeboden. Ook burgerlijke gemeenten dragen bij aan de financiering.

Inmiddels past Schuilplaats het DMW-concept toe in meer dan tien plaatsen, waaronder Doetinchem, Ridderkerk, Scherpenzeel, Staphorst en Woudenberg. In Sprang-Capelle werd afgelopen maand een locatie geopend. Er zijn plannen om ook op Goeree-Overflakkee te starten, in samenwerking met De Vluchtheuvel, uitgaande van de Gereformeerde Gemeenten. Het zou voor het eerst zijn dat beide instellingen gezamenlijk en in samenwerking met kerken een DMW-locatie openen.

stichtingschuilplaats.nl