Wat is een lijstverbinding?

Een lijstverbinding is de afspraak tussen politieke partijen om gezien te worden als één partij. Dat vergroot hun kans op een restzetel.

Waar zijn lijstverbindingen oorspronkelijk voor bedoeld?

De huidige regeling voor restzetels stamt uit 1973 en is bedoeld als opstapje voor partijen die nauw met elkaar samenwerkeen en op den duur zullen samengaan. Dat is gebeurd met het CDA, dat ontstond na fusie van KVP, ARP en CHU, en bij GroenLinks, dat ontstond na fusie van PPR, CPN, PSP en EVP.

Lees ook

Tweede Kamer akkoord met afschaffen lijstverbindingen

Waarom wil de Tweede Kamer af van lijstverbindingen?

VVD, PVV, SP en D66 vinden dat de regeling niet beantwoordt aan de oorspronkelijke bedoeling. Nu wordt de regeling alleen nog gebruikt voor de verdeling van restzetels. VVD-Kamerlid Taverne noemde lijstverbindingen vorige week tijdens behandeling van de wet „politieke koppelverkoop” en „in zekere zin kiezersbedrog.”

Wat zijn de argumenten van degenen die voor lijstverbindingen zijn?

PvdA, CDA, GL, CU en SGP vinden dat de huidige regeling voor een lijstverbinding de kansen op een restzetel tussen kleine en grote partijen evenwichtiger maakt. De grote krijgen door het aangepaste systeem van restzetelverdeling soms tot vier zetels meer dan waar ze op basis van de uitslag recht op hebben.

Werken lijstverbindingen ook?

Zeker. In 1998 kreeg de SGP een derde zetel vanwege een lijstverbinding met de ChristenUnie. En in 2012 profiteerde de ChristenUnie ervan en kreeg zo de vijfde zetel. Die zou anders naar de Partij voor de Dieren zijn gegaan.

Geldt het verbod ook al voor de komende verkiezingen van 15 maart?

Nee, de Eerste Kamer moet ook nog met de wet instemmen. Als die ook akkoord gaat, dan mogen lijstverbindingen voor het eerst niet meer bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Overigens zijn lijstverbindingen bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer al sinds 2011 niet meer mogelijk.