Elsevier brengt special over Reformatie uit
Hoe hebben Luther en Calvijn ons leven bepaald? Die vraag staat centraal in de speciale editie ”De Reformatie” die opinieblad Elsevier donderdag publiceerde.
”De Reformatie. Vijf eeuwen protestantisme in woord en beeld. Hoe Luther en Calvijn ons leven hebben bepaald”, luidt de volledige titel van de uitgave van het weekblad.
Het magazine heeft onder meer aandacht voor het verloop van de Reformatie in ons land, voor de invloed van de Reformatie op de schilderkunst en voor de rol van de drukpers bij het verspreiden van het geloof. Verder staan er portretten van Luther en Calvijn in het blad en zijn verslaggevers op bezoek geweest bij het Greijdanus in Zwolle, onderdeel van de gelijknamige scholengemeenschap op gereformeerde grondslag. „Het geloof is leidend, maar veel leerlingen houden zich niet bezig met naar welke kerk medeleerlingen gaan”, concludeert de verslaggever.
Ook vraagt Elsevier vijf (meer of minder) bekende Nederlandse christenen wat zij met de Reformatie hebben. Het gaat om Janneke Stegeman (theoloog des Vaderlands), de rooms-katholieke bisschop Gerard de Korte, PKN-scriba dr. René de Reuver, EO-presentator Tijs van den Brink en Francis de Boer, werkzaam voor Geschiedenis Magazine. „Voor mij is het belangrijkste thema uit de Reformatie dat je als mens rechtstreeks contact met God kunt hebben”, zegt Van den Brink. En dr. De Reuver stelt: „Luthers inzicht dat het geloof geen beloning is van hard werken, maar juist iets is wat je overkomt, is voor mij het belangrijkste thema uit de Reformatie.”
Elsevier-redacteur Gerry van der List noemt Maarten Luther in het blad rebel tegen wil en dank, maar geen politiek revolutionair. „Zijn strijd leverde hij op geestelijk vlak en was gericht op het hiernamaals.” Ook Luthers „uitgesproken afkeer van de joden” komt aan de orde. Deze had gevolgen tot in de twintigste eeuw. Toen nazi Julius Streicher voor de rechtbank in Neurenberg stond in 1946, zei hij: „Als Maarten Luther leefde, had hij op mijn plaats in de beklaagdenbank gezeten.”
Onder de kop ”Tirannieke profeet des Heren” schrijft Van der List over Johannes Calvijn en diens invloed. Het gebruik van de term calvinisme in niet onproblematisch, stelt hij. Het gedachtegoed van het calvinisme is niet alleen tot Calvijn terug te leiden. Ook het toekennen van allerlei deugden aan het calvinisme is niet correct: „arbeidszin, soberheid, verantwoordelijkheidsgevoel en zelfbeheersing bestonden al in de Nederlanden vóór de Reformatie.”