„Dubbel gevoel bij publicatie videobeelden van dief”
Schiet justitie met een kanon op een mug? Die vraag rijst nu blijkt dat een 68-jarige dievegge zich van het leven beroofde, nadat het openbaar ministerie videobeelden van haar verspreidde.
Op de onlangs op RTV Oost getoonde beelden is te zien hoe de 68-jarige vrouw uit Oldenzaal andermans portemonnee weggrist. Dat gebeurde in november in de Xenos in Oldenzaal. RTV Oost maakt het opsporingsprogramma in samenwerking met justitie.
Justitie vindt dat het schenden van de privacy van de vrouw geoorloofd was om de diefstal te kunnen oplossen. Voor het tonen van verdachten in bijvoorbeeld opsporingsprogramma’s hanteert het OM de zogeheten Aanwijzing Opsporingsberichtgeving uit 2009. Een van de richtlijnen is dat er sprake moet zijn van een misdrijf waarvoor voorlopige hechtenis is toegestaan. Justitie maakt „altijd een afweging van verschillende belangen.” Enerzijds wil het OM „handhaving van de rechtsorde” nastreven, anderzijds eerbiediging van „de persoonlijke levenssfeer.” „Daarbij is het van belang dat het OM nadrukkelijk rekening houdt met het grote bereik van verschillende mediavormen zoals het internet.”
Een „heel dubbel gevoel” krijgt mr. dr. S. Brinkhoff, universitair docent strafrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen, bij de kwestie. „Op grond van berichtgeving in de media denk ik dat justitie heeft geopereerd volgens de richtlijnen van de Aanwijzing Opsporingsberichtgeving. Kennelijk was er geen ander middel om deze dief op te sporen. Ik snap heel goed dat OM deze keus heeft gemaakt. Anderzijds voelt het heel verkeerd dat de vrouw zelfmoord heeft gepleegd, mogelijk mede doordat beelden van haar diefstal zo breed zijn verspreid, ook via de site Dumpert.”
In ieder geval dient het OM „elke keer zorgvuldig af te wegen” of het nodig is camerabeelden te tonen van bijvoorbeeld een winkeldiefstal, vindt Brinkhoff. „Het is natuurlijk mooi dat door een programma als Opsporing Verzocht nogal wat misdrijven worden opgelost. Maar justitie moet ook bedenken dat beelden van verdachten niet zo snel meer van internet zijn te verwijderen. Dat kan tot enge dingen leiden. Bijvoorbeeld dat nog niet veroordeelde verdachten worden beledigd of zelfs bij hun huis worden bedreigd.”
Media zouden „goed moeten nadenken” voordat ze beelden verspreiden van iemand die een portemonnee steelt, vindt mr. drs. Timon Ramaker, media-ethicus aan de Christelijke Hogeschool Ede. „Journalisten moeten terughoudend zijn en privacy alleen schenden als het redelijkerwijs noodzakelijk is. Gezien het relatief lichte belang van deze diefstal heb ik daar grote twijfels bij. Natuurlijk is het laakbaar dat de vrouw een portemonnee stal, maar ik vind het buitensporig als daar op tv en op internet camerabeelden van worden vertoond. Zeker gezien de tragische gevolgen die zo’n handelwijze kan hebben.”