Kerk & religie

Irakese christenen zien toekomst donker in

Irakees Koerdistan wordt geplaagd door een politieke en economische crisis die negatieve implicaties heeft voor religieuze minderheden. Aldus een rapport dat het Centrum voor Religieus Pluralisme in het Midden-Oosten onlangs uitbracht.

Martin Janssen
17 January 2017 15:32Gewijzigd op 16 November 2020 09:36
Christenen in Noord-Irak. beeld RD, Anton Dommerholt
Christenen in Noord-Irak. beeld RD, Anton Dommerholt

Irakees Koerdistan heeft een wet aangenomen die de situatie van deze minderheden op haar grondgebied moet verbeteren. Leden van deze minderheden noemen de veranderingen zelf echter „kosmetisch.”

Het rapport schetst een somber beeld over de toekomst van met name christenen in Irak als geheel. De christelijke communiteiten in Irak zijn gefragmenteerd en onderling verdeeld. De scheidslijnen lopen niet uitsluitend langs religieus-doctrinaire verschillen, maar zijn ook politiek van aard.

De centrale regering in Bagdad en de Koerdische regering in Erbil vechten een aantal onderlinge conflicten uit waaronder de status van de Vlakte van Ninevé. De Assyrische christenen beschouwen dit gebied als het historische land van hun voorouders, maar zowel Bagdad als Erbil claimen het eigendomsrecht van het gebied.

Het idee om van deze Vlakte van Ninevé een autonome regio te maken is bij Irakese christenen populair, maar een gemeenschappelijke visie op dat plan ontbreekt.

Over deze kwestie zijn Irakese christenen zelf verdeeld. De Irakese bisschop Louis Sako noemde een dergelijke autonome regio voor christenen in het verleden „een ghetto” en „een illusie.” De Armeense aartsbisschop Avag Asatourian sprak de vrees uit dat zo’n regio uiteindelijk „een bufferzone zou kunnen worden in het Arabisch-Koerdische conflict.”

Deze onenigheid verwijst naar een andere conclusie van het rapport. Bij Irakese christenen zou sprake zijn van een groeiende kloof tussen hun religieuze en politieke leiders. De vele conflicten in Irak hebben bij de christelijke communiteiten tot polarisatie geleid, met als gevolg een militarisering van deze gemeenschappen.

De Irakese christenen hebben gewapende milities opgericht om zichzelf te beschermen. Hun kerkelijke leiders waren hier tegen omdat ze dit de verantwoordelijkheid van de staat vonden. De Irakese staat bleef echter in gebreke, wat tot het verwijt leidde dat kerkelijke leiders passief zouden zijn in bijvoorbeeld de confrontatie met de islamitische staat (IS).

De zorg van deze kerkelijke leiders is echter niet volledig ongegrond. De christelijke milities hebben zich gealliëerd met de regering in Bagdad of Erbil. Deze beide regeringen zijn momenteel echter in een soort van ”proxy war” verwikkeld. Het gevaar is daarom niet denkbeeldig dat christelijke milities onderling slaags zouden raken.

Christelijke milities zullen ook in een post-IS tijdperk niet ontbonden worden. Het rapport citeert de leider van zo’n militie die opmerkte dat „christenen zonder gewapende milities geen enkel recht zullen hebben in het nieuwe Irak. Dit is de nieuwe realiteit.”

De christelijke communiteiten in Irak worden ook verdeeld door nog een andere kwestie. Enerzijds zijn er groepen die een zelf-identificatie van de christenen voorstaan die gebaseerd is op etniciteit. Zij promoten het idee dat alle Irakese christenen etnische Assyriërs zijn. Vooral Chaldeeuwse christenen echter wensen zich langs religieuze lijnen te identificeren, namelijk als christenen.

Het rapport concludeert dat in gesprekken met Irakese christenen „een gevoel van verloren hoop op een betere toekomst overheerste.” Velen zijn van plan te emigreren.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer