Nog even en dan verdwijnt de witte deken die ’s winters over het Veluwemeer uitgespreid ligt. Rond de duizend kleine zwanen zorgen van oktober tot begin maart voor een betoverend beeld dat Pjotr Iljitsj Tsjaikovski voor ogen moet hebben gehad toen hij ”Het zwanenmeer” componeerde. Omdat de zwanen de dagen kwebbelend doorbrengen, krijg je het gevoel dat er een gezellige reünie gaande is. Halverwege februari groeit in de zwaan de wonderlijke drang om richting Noord-Rusland te vertrekken. Daar strijken ze groepsgewijs op de toendra’s neer om voor een nieuwe generatie te zorgen. Ruimte en voedselrijke meren te over daar, want de zwanen eten voornamelijk onderwaterplanten en gras.

De kleine zwaan (Cygnus columbianus bewickii) is overigens niet bepaald klein, maar wel minder omvangrijk dan de wilde zwaan of de knobbelzwaan en met een wat kortere hals. Hij heeft dezelfde voorkeur voor open water. Als de voorraad waterplanten slinkt, zoeken ze verder naar voedselresten op de akkers. Tijdens de vorst zie je meer bewegingen, dan vliegen de kleine zwanen van voorgerecht naar hoofdgerecht alsof ze een lopend buffet aandoen. De witte zwanen tegen een blauwe lucht, dat is de winter op zijn mooist. Door de kijker vang ik in het zonlicht nog net die kanariegele vlekjes op de snavel.