Yancey kan mooi schrijven. Hij is ook een innemende schrijver. Voor iedereen die zich christelijk noemt, heeft hij wel een positief woord over. Tegelijk spaart hij niemand zijn kritiek. Ook zichzelf niet. Dat maakt dat je wat van hem kunt verdragen.

In ”Terug naar genade” deelt Yancy zijn zorgen over het imago van christenen. Ze staan vooral bekend als conservatief, belust op politieke invloed om de samenleving naar hun hand te zetten en vol bekeringsdrang. Dat moet anders, vindt Yancey. Christenen zouden bekend moeten staan als schenkers van genade.

Yancey schrijft behartigenswaardige dingen. Bijvoorbeeld over het zoeken naar punten van overeenkomst met niet-christenen. In onze postchristelijke samenleving hebben veel mensen nog christelijke intuïties als het gaat om goed en kwaad. Zonder een christelijk wereldbeeld kun je zulke intuïties –en andere belangrijke dingen– niet goed verklaren, zo laat Yancey overtuigend zien. Dat biedt aanknopingspunten voor een gesprek.

Wees vooral niet belerend, maar zet mensen aan het denken door je eigen voorbeeld, houdt Yancey zijn medechristenen voor. Hij verwijst onder meer naar een voorganger in Florida die een leefgemeenschap voor zedendelinquenten opzette. Of leden van een kerk in Minneapolis die verstreken parkeermeters bijvullen, met een briefje onder de ruitenwissers: „Uw meter had honger, daarom hebben we die gevoed. Is er iets waarmee we u van dienst kunnen zijn, bel ons dan gerust op.”

De kerk heeft volgens Yancey een alternatief voor de overheersende mediacultuur. Die cultuur is gebouwd op illusies, biedt slechts tijdelijke afleidingen en heeft nauwelijks plaats voor verliezers. Het Evangelie biedt echte betekenis, hoop over de dood heen, en geeft waardigheid aan verliezers. Daarom heeft het ook zo veel impact elders in de wereld.

Er zijn overal op de wereld genoeg voorbeelden te vinden van de kracht die het christelijk geloof heeft om mensen en structuren te veranderen, laat Yancey zien. Hij verwacht vooral veel van pelgrims, activisten en kunstenaars. Pelgrims staan naast mensen en reizen met hen mee. Activisten spreken door daden van zelfopoffering. Kunstenaars prikkelen mensen subtiel tot nadenken.

Maar het boek zou over genade gaan. Juist op dat punt stelt Yancey teleur. Hij heeft het regelmatig over het ”goede nieuws”. Wat hij daarmee bedoelt, wordt echter nergens goed duidelijk.

Het goede nieuws is dat wij schepselen zijn van een liefhebbende God Die het goede met ons voorheeft, aldus Yancey. „Het goede nieuws komt samen in Gods Zoon, die ons niet alleen liet zien hoe God was maar ook hoe wij zouden moeten zijn.” Het Evangelie lijkt vooral te gaan over medemenselijkheid, het vinden van betekenis in je leven en het goede voorbeeld van Jezus. Toch ook weer niet, want hij schrijft ook: „Ons geloof rust niet alleen op Jezus’ voorbeeld, maar ook op zijn opstanding.”

Dat laatste zinnetje is tegelijk weer typerend. Het Evangelie biedt hoop op eeuwig leven. Maar nergens brengt Yancey genade en het goede nieuws in verband met Jezus’ dood voor onze zonden – behalve die ene keer dat hij Romeinen 5:8 aanhaalt.

Waarschijnlijk heeft dat te maken met hoe Yancey schrijft over mensen die zonder God leven. Zij zijn niet verloren, maar verdwaald. Ongelovigen zijn geen vijanden of goddelozen, maar mensen die dorst hebben. Eigenlijk roepen we allemaal om Gods genade.

Daarmee vertelt Yancey geen onzin, maar hij zegt wel te weinig. Past radicale genade juist niet bij radicale verlorenheid? Met zijn mooi verwoorde analyses blijft Yancey te veel aan de oppervlakte steken. Daarbij is het boek ook nog eens erg gekleurd door de Amerikaanse context.

Toch zet dit boek aan het denken. Waarom schenken christenen die wel geloven in de radicale verdorvenheid van de mens zo weinig genade? Blijkbaar is het voor iedereen moeilijk om terug te gaan naar genade. Dus zo veel valt Yancey niet te verwijten.

Boekgegevens

”Terug naar genade. Leef het evangelie in een wereld die ernaar snakt”, Philip Yancey; uitg. Van Wijnen, Franeker, 2016; ISBN 9 78 90 519 4494 5; 246 blz.; € 19,95.